2023 Demirbaş ve Amortisman Sınırı
2023 yılı demirbaş ve amortisman sınırı 4.400 TL olarak açıklanmış olup amortisman sınırı KDV hariç tutarlar dikkate alınarak uygulanacaktır. Demirbaş ve amortisman sınırına ait olan bu tutarın aynı zamanda Fatura Kesme Sınırı olarak dikkate alınması gerektiği de en önemli noktalardan biridir. Faydalı ömürleri göz önünde bulundurulmak kaydıyla bu sınırın altındaki KDV hariç tutara sahip olan demirbaşlar Gider Sayılan Demirbaşlar hesabı altında izlenebilir.
2023 yılı başından itibaren KDV hariç 4.400 TL’nin altındaki demirbaş alımları doğrudan gider yazılabilecektir. Bu tutar aynı zamanda amortisman sınırı olarak da ifade edilmektedir.
İçindekiler
Demirbaş Nedir? Nasıl Gider Gösterilir?
İşletmedeki işler için gerekli olan, bir kişinin ya da yerin üstüne kayıtlı bulunan, kaybedilmemesi ve bir çalışandan diğerine devredilmesi gereken eşyalara demirbaş denilir. Demirbaş kapsamındaki eşyalar uzun süre dayanırlar ve işletme için pozitif değer yaratırlar. Masalar, baretler, bilgisayarlar, iş için kullanılan tek tip üniformalar, iş için ihtiyaç duyulan çeşitli makinelerle aletler demirbaş kapsamındaki eşyalardır.
Herhangi bir demirbaşın gider gösterilebilmesi için o yılın demirbaş ve amortisman sınırından daha düşük KDV hariç değere sahip olmalıdır. 2023 yılı için demirbaş ve amortisman sınırı 4.400TL olarak belirlenmiştir. Bu tutardan daha düşük KDV hariç değere sahip olan demirbaşlar, Gider Sayılan Demirbaşlar hesabından takip edilebilir. Belirtilen tutarı aşmayan demirbaşlar ise doğrudan gider olarak gösterilebilirler. Bu tutarı aşan demirbaşlar için ise amortisman diğer bir deyişle ürünün ömrüne göre yıllık olarak belirlenmiş olan eskime kaynaklı değer kaybı göz önünde bulundurularak bu demirbaşların kısmen giderleştirilmesi imkanı vardır. Demirbaşın giderleştirilebilmesi için Gelir İdaresi Başkanlığı’nın yayınladığı amortisman tablosuna göre demirbaş tutarı yıllara ve aylara bölünme yoluyla giderleştirilebilmektedir.
Amortisman Nedir? Çeşitleri Nelerdir?
Amortisman temel olarak bir varlığın değerinin yavaş yavaş erimesi olarak tanımlanabilir. Amortisman diğer bir deyişle yıpranma payı; işletmelerin kullanma amacıyla aldıkları varlıkların aşınması ya da eskimesi doğrultusunda gösterilebilen gider payıdır. İşletmeler normal şartlar altında, aldıkları eşyaları 1 yıldan daha uzun sürelerle kullanırlar. Bununla birlikte zaman içinde her varlığın deformasyona uğraması söz konusu olabildiğinden bu tür durumlarda varlıklar ekonomik ömürleri boyunca gider yazılmalıdır. Gider yazılabilmesi için de bu varlıklar kullanıldıkları muhasebe dönemlerine ayrılmalıdırlar.
Amortisman Ayırmanın Şartları Nelerdir?
Amortisman ayırmak için en önemli şart söz konusu varlığın 1 yıldan fazla süredir kullanılıyor olmasıdır. Kullanımı 1 yılı aşmış olan varlık aşınmaya, eskimeye ya da yıpranmaya maruz kalmalıdır. Ayrıca değerleme gününde envantere dahil ve kullanıma hazır olması şartı da aranır.
Amortisman ayırma yöntemi olarak sıklıkla 2 yöntem kullanılır. Bunlar normal amortisman yöntemi ve azalan bakiyeler yöntemidir. Normal amortisman yönteminde amortisman bedelinin doğrudan hesaplanması ve amortisman oranının bulunması olmak üzere iki farklı yöntem vardır. Amortisman bedelinin doğrudan bulunmak istenildiği durumlarda maddi duran varlığın maliyetine ekonomik ömrü bölünür. Çıkan sonuç yıllık amortisman bedelidir. Amortisman oranının bulunmasının istenildiği durumlarda maddi duran varlığın ekonomik ömrü üzerinden 1/ekonomik ömür olmak üzere oran çıkarıldıktan sonra çıkan oran varlığın maliyetine bölünür.
Azalan bakiyeler yönteminde varlığının alış fiyatı değil sene başına devreden net defter değeri esas alınmaktadır. Normal amortismana kıyasla 2 kat daha hızlı bir şekilde giderleştirilebilmektedir. Giderleştirme hızı her yıl düşmektedir. Normal amortismandan azalan bakiyeler yöntemine geçilmesi mümkün olmakla birlikte azalan bakiyeler yöntemiyle başlanması durumunda normal amortisman yöntemine geçiş yapılması mümkün değildir.
Hangi Kıymetler Amortisman Hesabına Dahil Edilir?
Vergi Usul Kanunu’nun 313.maddesine göre işletmede bir yılı aşkın süredir kullanılan aynı zamanda yıpranmaya, aşınmaya ya da kıymetten düşmeye maruz kalan;
- Gayrimenkuller ve gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetler,
- Alet, edevat, demirbaş, mefruşat ve sinema filmleri amortismana tabi bulunmaktadır.
Herhangi bir iktisadi kıymetin amortismana tabi olması, söz konusu iktisadi kıymetin elde edilme değerinin Vergi Usul Kanunu’nda belirtilmiş olan faydalı ömürlere göre kısım kısım gider yazılması anlamına gelir. İktisadi kıymete ait amortisman tutarı bir iktisadi kıymetin alış bedelinin amortisman oranıyla çarpılması sonucu elde edilir.
Faydalı Ömür Nedir?
Bir iktisadi kıymetin kullanım süresine diğer bir deyişle ekonomik ömrüne faydalı ömür denilir. 333, 365, 389 ve 458 numaralı VUK Genel Tebliğleri’nde hangi duran varlığın kaç yıl faydalı ömrü olduğu belirlenmiş olup Gelir İdaresi bu tebliğlerde belirlenen iktisadi kıymetlerle faydalı ömürlerden bir liste oluşturmuştur.
Söz konusu listenin birinci ve altıncı bölümleri binalar, bilgisayarlar, demirbaşlar, taşıtlar gibi her bir sektör için geçerli olan genel anlamda iktisadi kıymetlerin faydalı ömürlerine ayrılmıştır. Yedinci bölümden itibaren ise sektörel bazda ayrım yapılmış bulunmaktadır.