ETBİS Nedir? Kimler ETBİS’e Kayıt Olmak Zorunda?

Bir nevi koruyucu sistem olarak ön plana çıkan ETBİS’in açılımı Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi’dir. İnternet üzerinden alışveriş yapmak toplumun her kesiminde giderek yaygınlaşmasına rağmen bu konudaki en büyük sorun halen daha güven unsurudur. Kişiler online platformda alışveriş yaptıkları firmayı birebir tanımazlar, yüz yüze iletişim kurma imkanları yoktur ya da oldukça düşüktür. Ve bu etkenler alışveriş yapılan tarafa karşı duyulan güvensizliğin temelini oluşturur. Bunun yanı sıra bilinirliği yüksek olmayan firmalara karşı duyulan güvensizlik çok daha fazladır. 

ETBİS müşteriyi ve müşterilerin haklarını gözetme temelinde ilerleyen, alışveriş yapılan firmanın sağlayamadığı güveni müşteriye sunan bir bilgi sistemi olarak tanımlanabilir. Bununla birlikte ETBİS ile yalnızca müşteri koruma altına alınmadığı gibi çift taraflı bir koruma sağlanır. ETBİS internet üzerinden alışveriş yapan kullanıcıların haklarının gözetilmesi amacıyla kurulmuş olup internet üzerinden satış yapan firma ya da kurumların kayıt altına alınmasını sağlar. 

2017 yılından önce ETBİS’e kayıt olmak zorunlu değildi. Ankca 11 Ağustos 2017 tarihinde yürürlüğe giren “Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi ve Bildirim Yükümlülükleri Hakkında Tebliğ” kapsamında ETBİS zorunlu hale gelmiştir. Buna dayanılarak günümüzde faaliyet göstermekte olan tüm e-ticaret firmaları için ETBİS kaydı yapmanın zorunlu olduğunu söyleyebiliriz.

ETBİS Neden Kurulmuştur?

ETBİS’in kurulma amacı ülkemizde faaliyet göstermekte olan tüm e-ticaret firmalarının kayıt altına alınmasıdır. Bundaki hedef yalnızca denetim sağlamak değil aynı zamanda online platformlarda alışveriş yapmak isteyen kullanıcılar için gerekli koşulları sağlayacak güven ortamı oluşturabilmektir. Bunun yanı sıra kayıt dışı faaliyet göstermekte olan firmaların, sahtecilik yapan kişilerin ve kurumların tespit edilmesinde de önemli bir role sahiptir.

ETBİS’e kayıt olmak için yapılması gereken www.eticaret.gov.tr adresine girmek ve kayıt işlemini tamamlamaktır. 

• ETBİS’e giriş yapıldıktan sonra kişi e-devlet sayfasına yönlendirilir. Firma sahibi kişisel bilgilerini kullanarak e-devlet sistemine giriş yaptıktan sonra ETBİS kayıt sayfasına yönlendirilir.
• ETBİS kayıt sayfasında kullanıcılardan bazı bilgiler talep edilir. Bu bilgiler genel olarak satılması hedeflenen mal ve hizmet odaklıdır. Eğer kişi birden fazla kategori altında ürün satmayı planlıyorsa birden fazla kategori seçerek kayıt işlemine devam edebilir.
• Daha sonra kurulacak olan şirkette izin verilecek olan ödeme türleri belirlenir. Kayıt yapan e-ticaret firması yapacağı satışlarda hangi ödeme türünü ya da türlerini tercih ediyorsa seçimini buna göre gerçekleştirmelidir. Online ticaret türü için de B2B, BSC, C2C gibi türler bulunur.
• Eğer kişi sanal POS hizmeti vermek üzere firmalarla anlaştıysa bu firmaları sisteme eklemelidir. Bu tür kurumlarla anlaşmış olmasına rağmen ilgili kurum yurt dışında olduğundan ne şekilde giriş yapacağını bilemeyen kişiler en alt kısımda açıklama yapmayı tercih edebilirler.
• Kargo seçimi aşamasında e-ticaret firması anlaşmalı olduğu kargoları belirlemelidir. Eğer bu durum için herhangi bir firma ile anlaşma yapıldıysa firmanın ilgili kargo firmasının ya da firmalarının adını ve varsa üye iş yeri numarasını yazmaları gerekir.
• Bazı firmalar müşterilerin kişisel verilerini yedeklemekte olup bu durum genellikle müşterilerden alınan onaya dayanır. Bu tür çalışmaları olup veri tabanı bulunan firmalar, veri tabanlarının olduğu şehri ya da ülkeyi belirtmelidir. Eğer veri tabanı bulunmuyorsa firmanın kendine ait bir veri tabanı olmadığına dair seçenek işaretlenmelidir.
• E-ihracat işlemleri aşaması yalnızca dış ticaret yapacak olan firmaları ilgilendirir. Herhangi bir yurt dışı faaliyeti bulunmayacak olan firmalar bir sonraki aşamaya geçebilirler.
• Bu aşamalar eksiksiz ve sorunsuz bir şekilde tamamlandıktan sonra e-ticaret firması “Kayıt İşlemine Devam Et” butonuna tıklamalı ve kayıt işlemini tamamlamalıdır.

ETBİS Hakkında Merak Edilenler

• Kendilerine ait e-ticaret ortamında faaliyet gösterecek olan hizmet sağlayıcılar,
• Aracı hizmet sağlayıcılar,
• Yurt içinde yerleşik olan yurt içinde elektronik ticaret faaliyetinde bulunan ancak yurt dışında yerleşik bir aracı hizmet sağlayıcı üzerinden sözleşme yapan ve/veya sipariş alan hizmet sağlayıcılar gibi gerçek ya da tüzel kişiler faaliyetlerine başlamadan önce ETBİS’e kayıtlarını tamamlamalıdırlar.

Yurt içindeki aracı hizmet sağlayıcılar üzerinden satış yapanların kayıt ve bildirim yükümlülüğü yoktur. Ancak, Tebliğ’in 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca yurt içinde yerleşik olup yurt içinde elektronik ticaret faaliyetinde bulunan ancak yurt dışında yerleşik bir aracı hizmet sağlayıcı üzerinden sözleşme yapan ve/veya sipariş alan hizmet sağlayıcıların kayıt ve bildirim yükümlülüğü vardır.

Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi ve Bildirim Yükümlülükleri Hakkında Tebliğ hükümleri, münhasıran elektronik posta, telefon araması, kısa mesaj veya elektronik ortamda doğrudan iletişime olanak tanıyan benzeri bireysel iletişim araçları yoluyla yapılan sözleşmeleri gerçekleştiren hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcılara uygulanmaz. Bu kapsamda, ilgili sitede gerçekleşen satışlar yüz yüze, telefon görüşmesi veya e-posta vasıtasıyla yapılıyorsa ETBİS’e kayıt yükümlülüğü yoktur. Aynı şekilde sosyal medya platformları üzerinden satış yapanların da kayıt ve bildirim yükümlülüğü bulunmaz.