Geçici Vergi Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Basit usulde vergilendirilenler dışında kalan ticari kazanç sahiplerinin tümü, serbest meslek erbapları ve kurumlar vergisi mükellefleri Gelir ve Kurumlar Vergisi’ne mahsuben 3’er aylık kazançları üzerinden hesaplanan peşin vergiyi ödemekle yükümlüdürler. Buna geçici vergi denilir. Tüm yılın kar ve zarar hesaplamalarının tek seferde yapılması beklenmeksizin her üçer aylık dönemde elde edilen kazancın vergisinin önden tahsil edilmesi için uygulanan bir yöntemdir.

Kimler Geçici Vergi Mükellefidirler?

Geçici vergi, Gelir/Kurumlar vergisi dışında ek olarak ödenen bir vergi olarak değerlendirilmemelidir. Geçici vergi temelde vergi mükellefinin kazancı üzerinden ödeme yükümlülüğü olan verginin 3’er aylık dönemler halinde parça parça tahsil edilmesi anlamına gelir. Ödenilen geçici vergiler yıl sonunda, gelir vergisi mükelleflerinin takip eden yılın Mart ayında verilen Gelir Vergisi Beyannamesi’nden, Kurumlar Vergisi mükelleflerinin takip eden Nisan ayında vereceği Kurumlar Vergisi Beyannamesi’nden mahsup edilir.

Kimler Geçici Vergi Ödemez?

• Tasfiye halindeki ve tasfiye dönemlerindeki kurumlar vergisi mükellefleri,
• Basit usulde vergilendirilen gelir vergisi mükellefleri,
• Yıllara sari olduğu durumda inşaat ve onarım işi yapanlar,
• Kazançları vergiden istisna edilenler, menkul ve gayrimenkul sermaye iradı sahipleri, noterlik görevini ifa edenler geçici vergi mükellefi değildirler. Bu nedenle geçici vergi ödemezler.

Geçici Vergi Beyannamesi Nedir?

Gerçek usulde vergilendirilmekte olan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin cari vergilendirme döneminin gelir ve kurumlar vergisine mahsup olmak kaydıyla üçer aylık kazançları üzerinden yapılan hesaplamayla ödediği peşin vergiye geçici vergi adı verilir. Geçici vergi de diğer vergilerde olduğu gibi beyan edilmelidir. Mükellefler, geçici vergiye tabi olan kazançların tespit edilmesi sırasında gelir ya da kurumlar vergisi beyannamesinde dikkate alabilecekleri indirimlerin ve istisnaların tümünden yararlanma hakkı vardır.

Kurumlar vergisi mükellefleri ve bilanço defteri tutan mükellefleri geçici vergi beyannamelerine mükelleflerin durumuna göre gelir tablosu eklenmesi gerekliliği vardır. İşletme defteri tutma yükümlülüğüne sahip olan mükelleflerin de gelir vergisi beyannamelerine hesap özeti eklemeleri gerekir.

Geçici Vergi Oranları Nedir?

Geçici vergi oranı gelir vergisi mükellefleri için %15, kurumlar vergisi mükellefleri için ise %20’dir. Her bir üç aylık dönemde kar/zarar durumu yıl başından ilgili dönemin sonuna kadar kümülatif olarak hesaplanır. Bir önceki dönem hesaplanmış olan geçici vergi tutarı beyannamede düşülür. Bu sayede bir önceki döneme ek olarak elde edilen kar üzerinden vergi tahakkuk ettirilir ve bir önceki dönem hesaplanmış olan geçici vergi tutarı da beyannameden düşülür. Ödeme süreci ilgili üç ayın ardından takip eden 2.ayın 14’ü ile 17’si arasında tamamlanır.

Geçici Vergi Nasıl Hesaplanır?

Geçici vergi ödemeleri kurumlar vergisi mükellefleri için %20, gelir vergisi mükellefleri için ise %15 oranından hesaplanır. Hesaplama dönemin her üç aylık kazançlarına, gelir vergisi tarifesinin ilk diliminde yer alan oran uygulanarak yapılır. Bununla birlikte uygulama sırasında kar ve zarar durumu kümülatif olarak ele alınmaktadır. Diğer bir deyişle yalnızca söz konusu üç aylık dönem değil yıl başından ilgili dönemin sonuna kadar olan süredeki gelirler ve giderler dikkate alınmaktadır. Bahsi geçen verginin peşinen alınması ilerleyen dönemlerde ortaya çıkabilecek olan zararların ve kazançların herhangi bir yanlışlığa neden olmasının engellenebilmesi için kümülatif olarak ele alınır. İlgili dönemin son gününe kadar olan süre için hesaplama yapıldıktan sonra ilk olarak ödenen geçici vergiler düşülmekte bu işlem sonunda ödenecek olan rakam belirlenmektedir.

Geçici Vergi Dönemleri Nelerdir?

1.Dönem yani Ocak, Şubat, Mart ayları için geçici vergi 14 Mayıs akşamına kadar beyan edilerek 17 Mayıs akşamına kadar ödenmektedir.

2.Dönem yani Nisan, Mayıs, Haziran ayları için geçici vergi 14 Ağustos akşamına kadar beyan edilerek 17 Ağustos akşamına kadar ödenmektedir.

3.Dönem yani Temmuz, Ağustos, Eylül ayları için geçici vergi 14 Kasım akşamına kadar beyan edilerek 17 Kasım akşamına kadar ödenmektedir.

4.Dönem yani Ekim, Kasım, Aralık ayları için geçici vergi 14 Şubat akşamına kadar beyan edilerek 17 Şubat akşamına kadar ödenmektedir.

Geçici Vergi Eksik Beyan Edilirse Ne Olur?

Eksik beyan edilen ve geçmiş dönemlere ilişkin bir verginin %10’u aştığının tespit edildiği durumlarda bu kısım için ikmalen geçici vergi tarh edilmesi söz konusu olmaktadır. %10’luk yanılma payının beyan edilmesi gereken geçici vergi matrahı üzerinden hesaplanması gerekmektedir. Verilen geçici vergi beyannamesinde matrah beyan etmeyen mükellefler için beyan edilmesi gereken vergi matrahının %10 kadar yanılma payı söz konusu olabilmektedir.

Mizan Üzerinden Geçici Vergi Nasıl Hesaplanır?

Mizan üzerinden hesaplama mali yılın başından ilgili çeyreğin sonuna kadar olan dönem için yani kümülatif olarak yapılır. Gelir, gider ve SSK ödemeleri gibi kalemler ele alınıp toplam kar bulunduktan sonra ilgili vergi oranına göre hesaplama yapılır.