İşsizlik Maaşı Nasıl Alınır?

İşsizlik maaşı, sigortalı çalışanların işsiz kalması durumunda ve belirli şartlar dâhilinde aldığı bir işsizlik ödeneğidir. İşsizlik ödeneğinden faydalanmak için çalışanın belirli kriterlere uyması gerekir. İşsizlik maaşı, çalışanın işsiz kaldığı süre boyunca finansal desteğe sahip olabilmesi açısından çok önemlidir. Çalışma süresi boyunca maaşlardan kesilen işsizlik sigortasının bir geri ödemesi olarak da yorumlanabilir. 

Sigortalı çalışanlar maaşlarının belirli bir bölümünü her ay işsizlik sigortası prim ödemesi olarak yatırır. Çalışan işsiz kaldığı ve belirli şartlar sağlandığı takdirde işsizlik maaşı ile bir finansal desteğe sahip olur. İşsizlik sigortası kapsamında aylık olarak ve belirli bir süre boyunca yapılan ödeme, işsizlik maaşı olarak adlandırılır. İşsizlik ödeneği ya da işsizlik maaşı, işsiz kalan kişiye devlet tarafından yapılan bir yardım ödemesi olarak düşünülse de, temelde işsizlik maaşını oluşturan çalışanın maaşından ödemiş olduğu sigorta primleridir.

İşsizlik Maaşı Alanların Sahip Olduğu Haklar Nelerdir?

İşsizlik maaşı alma hakkına sahip olan kişiler, bu maaşı aldıkları süre boyunca aşağıda sıralanan haklara sahip olur:

• İşsizlik maaşı alan kişi ve yakınları genel sağlık sigortası kapsamında bulunur.
• Kişinin yeni bir iş bulmasını kolaylaştıracak, bölge ve uzmanlık bazlı çalışan yerleştirme sistemine dâhil olur.
• Mesleki geliştirme, yetiştirme ve edindirme eğitimi alabilir.

İşsizlik Maaşı Başvurusu Kaç Gün İçinde Yapılmalı?

İşten ayrılan kişiler, işten ayrıldıktan sonraki 30 gün içinde işsizlik maaşı başvurusunda bulunabilir. 30 günlük süre sonunda yapılan başvuru, gecikmiş başvuru olarak kabul edilir. İşsizlik maaşı ödemesi belirli sürelerle yapılmakta olup kaç gün gecikmeli başvuru yapıldıysa, bu süre işsizlik maaşının alınacağı süreden düşülür. Örnek vermek gerekirse, kişi 600 gün boyunca işsizlik sigortası primi ödediyse, işsizlik maaşı alabileceği süre 180 gündür. İşten çıkarıldıktan sonraki 30 gün içinde işsizlik maaşı başvurusu yapmaz, örneğin başvurusunu 10 gün geciktirirse, işsizlik maaşı alabileceği süre 180 günden 170 güne düşer.

İşsizlik Maaşı Şartları Nelerdir?

İşsizlik sigortası primi ödemiş ve işsiz kalmış kişi, işsizilik maaşı alabilmek için bazı şartları sağlamalıdır. İşsizlik maaşı alabilmek için sağlanması gereken şartlar şu şekilde sıralanabilir:

• Kişinin kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmış olması. Kendi isteğiyle istifa eden ya da kendi hatası dolayısıyla işten çıkarılan kişiler işsizlik maaşı alma hakkına sahip değildir.
• İşten çıkarılmadan önceki son 120 gün içinde kesintisiz çalışmış olması.
• İşten çıkarılmadan önceki 3 yıl içinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi yatırmış olması.
• İşten çıkarıldıktan sonraki en geç 30 gün içinde şahsen ya da elektronik ortamda İŞKUR’a başvuruda bulunmuş olması.

İşsizlik Maaşı Başvurusu İçin Hangi Belgeler Gerekli?

İşsizlik maaşı başvurusu sırasında ibraz edilmesi gereken belgeler aşağıda sıralanmıştır:

• e-Devlet üzerinden alınabilecek işten ayrılış bildirgesi
• İşsizlik maaşı dilekçesi
• e-Devlet üzerinden alınabilecek işsizlik maaşı başvuru formu
• Nüfus cüzdanı

İşsizlik Maaşı (İşsizlik Ödeneği) Ne Kadar Süre ile Ödenir?

Kanun kapsamında belirtilmiş olan tüm şartlara uygunluk sağlanması durumunda hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde;

• 600 gün sigortalı olarak çalışan ve işsizlik sigortası primi ödeyen sigortalı işsizler 180 gün,
• 900 gün sigortalı olarak çalışan ve işsizlik sigortası primi ödeyen sigortalı işsizler 240 gün,
• 1080 gün sigortalı olarak çalışan ve işsizlik sigortası primi ödeyen sigortalı işsizler 300 gün süre ile işsizlik maaşı alma hakkına sahiptir.

2024 İşsizlik Maaşı Ne Kadar?

İşsizlik maaşı yani işsizlik ödeneği, sigortalı çalışanın çalıştığı son 4 aylık süre içindeki aylık prime esas kazançları doğrultusunda hesaplanan günlük ortalama kazancın %40’ıdır. Bununla birlikte, işsizlik maaşı miktarının aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçemez. Ayrıca, işsizlik maaşının damga vergisi dışında hiçbir vergiye ya da kesintiye tabi tutulması söz konusu değildir. 

	Son 4 Aylık Prime Esas Kazançların Aylık Ortalaması	Hesaplanan İşsizlik Ödeneği Miktarı	Damga Vergisi Oranı	İşsizlik Ödeneği Miktarı
Son 4 Ay 2024 Yılına Ait Asgari Ücretle Çalışan	20.002,50 TL	8.001,00 TL	0,00759	7.940,27 TL
Son 4 Ay 25.000,00 TL ile Çalışan	25.000,00 TL	10.000,00 TL	0,00759	9.924,10 TL
Son 4 Ay 41.000,00 TL ile Çalışan	41.000,00 TL	16.002,00 (*)	0,00759	15.880,54 TL

(*) Hesaplanan işsizlik maaşı miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçemeyeceği için sigortalı işsize ödenecek aylık işsizlik ödeneği miktarı bu şekilde hesaplanmıştır.

İşsizlik Maaşı Ne Zaman Ödenir?

İşsizlik maaşı yani işsizlik ödeneği başvurusu, kişinin başvurusunu izleyen ayın sonuna kadar sonuçlandırılmaktadır. Ödeme ise her ayın beşinde başvuru sahibinin şahsına yapılmaktadır. İşsizlik ödeneğinin erken tarihe alınması konusunda yetki, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı’na aittir.

Sigortalı işsizlere yapılacak olan işsizlik maaşı ödemeleri, İŞKUR’a bildirilmiş olan IBAN aracılığıyla, IBAN’ın eksik ya da hatalı olması durumunda ise en yakın PTTBank aracılığı ile gerçekleştirilir.

İşsizlik Maaşı Hangi Durumlarda Kesilir?

İşsizlik maaşının kesilmesine ilişkin hâller, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun 52’nci maddesi ile hüküm altına alınmış bulunmaktadır. Buna bağlı olarak sigortalı işsiz bireylerin işsizlik ödeneği aldığı süre içinde;

• İŞKUR tarafından teklif edilen mesleklerine uygun ve son çalıştığı işin ücret ve çalışma koşullarına yakın ve ikâmet edilen yerin belediye mücavir alanı sınırları içlinde yer alan bir işi, herhangi bir haklı nedene dayanmaksızın reddetmesi,
• İşsizlik maaşı aldığı süre içinde gelir sağlayan bir işte çalıştığının ya da Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan yaşlılık aylığı (emekli aylığı) aldığının tespit edilmesi,
• İŞKUR tarafından önerilen mesleki geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimini herhangi bir haklı neden göstermeksizin reddetmesi ya da kabul etmesine karşın devam etmemesi,
• Herhangi bir haklı nedene dayanmaksızın, İŞKUR tarafından yapılan çağrıları zamanında yanıtlamaması, kendisinden istenilen bilgi ve belgeleri öngörülen süre içinde temin etmemesi durumunda işsizlik maaşı kesilir.

Belirtilen bu hâller sona erdiğinde ise ödemeler yeniden başlar. Ödemenin süresi, başlangıçta belirlenmiş olan toplam hak sahipliği süresinin sona erdiği tarihi geçemez.

İşsizlik Maaşı Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

İşsizlik maaşı almaya hak kazanan bireyler, işsizlik ödeneği aldıkları süre içinde aşağıda belirtilmiş olan unsurlara dikkat etmelidir:

• İkamet adresinde değişiklik olması,
• Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan yaşlılık aylığı alınıyor olması,
• Yetkili sağlık kuruluşu tarafından istirahatli kılınması ya da silah altına alınması,
• Yurt dışına çıkılması,
• Bir işte çalışılmaya başlanması,
• Mahkeme kararıyla işe iadesine karar verilmesi.

Bu tür durumlarda 15 günlük süre içinde en yakın İŞKUR birimine ya da Alo171’e bilgilendirme yapılmalıdır. İşsizlik ödeneği alan bireyler, kendi kusurlarıyla bilgilerindeki eksiklik ya da yanlışlık nedeniyle yapılan fazla ödemeleri yasal faiziyle birlikte ödeme zorunluluğuna sahiptir. 

İşsizlik maaşı alan birey, işsizlik ödeneği aldığı süre boyunca Genel Sağlık Sigortası’ndan faydalanabilir. İşsizlik maaşı alma hakkı kazanan kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler de Genel Sağlık Sigortası kapsamında bulunur.