Kapasite Raporu Nedir? Nasıl Alınır? Ne İşe Yarar?

Kapasite Raporu Nedir?

Üretim sektöründe faaliyet gösterilen işletmelerin; makine, teçhizat ve ekipmanları ile bir yıl içinde kaç birimlik üretim yapabileceğinin belirli kriterlerden yola çıkılarak bilimsel bir şekilde belirlenmesiyle düzenlenen belgeye kapasite raporu adı verilir. 2 yıl geçerlilik süresine sahip olan kapasite raporu ülkenin sınai üretim gücünün tespit etme, stratejik ve ekonomik plan ve programlamaya ışık tutma amacıyla sanayi bilgi sistemini oluşturma, sanayi sicil belgesini alma, teşvik, tahsis, ihalelerle bazlı belgelerin alınması gibi işlemlerde kullanılma amacıyla düzenlenmektedir. 

Kapasite raporu ülkemizdeki sanayi odalarına kaydolup sanayi kuruluşu niteliği kazanmış olan özel ya da tüzel kişiliklerin kimlik kartı niteliğindedir. Pek çok resmi işleve sahip olan bir belge olan kapasite raporu çok önemlidir. İmalat sanayi, ithalat, teşvik mevzuatı, ihracat ve gümrük gibi birçok bürokratik işlemde sanayi kuruluşu ile ilgili bilgilerin kapasite raporlarından elde edilmesi tercih edilir. Buna bağlı olarak kapasite raporlarının önemi de giderek artar.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne (TOBB) bağlı odalar tarafından görevlendirilmiş ekspertiz heyeti aracılığıyla firmanın işyerinde yapılan incelemele ve belgenin değerlendirilmesi sonucu kapasite raporları düzenlenir. Kapasite raporları prosedür dahilinde ilgili oda tarafından hazırlandıktan sonra TOBB onayından geçmelidir.

Sanayi odalarına kaydolarak sanayi kuruluşu niteliği alan özel ya da tüzel kişiliklerin irtibat bilgilerini, üretim konularını ve yıllık üretim kapasitelerini, teknolojilerini, makine parkını, kullandıkları hammaddeleri, sermaye ve istihdam bilgilerini ve benzeri konuları içeren kuruluşun bir nevi kimlik kartı niteliğindeki rapor kapasite raporudur.

Kapasite Şubesi’nin görevlendirdiği ekspertiz heyetleriyle firma işyerinde yapılan inceleme ve belge değerlendirme sonucu düzenlenen kapasite raporları prosedür dahilinde Odalar tarafından elektronik ortamda hazırlanır. Bu aşamadan sonra Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin onayı alınmak zorundadır.

Kapasite raporlarının yanıltıcı ya da haksız rekabete neden olması olası bilgiler içermemesi çok önemlidir. Bu nedenle yapılan hesaplamalarda T.O.B.B. tarafından belirlenmiş olan kriterlerin ve hesaplama yöntemlerinin esas alınması şartı aranır.

Kapasite Şubesi tarafından kapasite raporlarında yer alan ürünlerle makine ve tüketim kalemleri, TÜİK ve TOBB tarafından belirlenmiş bulunan kodlama sınıflamasına göre kodlanır. Ürünler kodlanırken PRODTR 2010, makine ve tüketim kalemlerinin kodlanmasında ise CPA 2008 sınıflama sistemi kullanılır.

Kapasite Raporu Nerelerde Kullanılır?

Kapasite raporu;

• Yatırım Teşvik Belgesi,
• Geçici Kabul İzin Belgesi müracaatlarında ve bu belgeler kapsamında yer alan taahhütlerin kapatılması aşamasında,
• Muhtelif ihracat ve ithalat işlemlerinde, 
• Yurt içi ve yurt dışı kredi teminlerinde,
• Tahsisli ya da ithalinde tarife kontenjanı uygulanan hammaddelerin temininde,
• Vergi incelemelerinde,
• Dahilde İşleme İzin Belgesi,
• Sanayi Sicil Belgesi başvurularında,
• Resmi ve özel ihalelerde,
• Yurt içi ve yurt dışı fuarlara katılımlarda,
• İmalatçı belgesi alımında,
• Kamunun muhtelif amaçlı incelemelerinde kullanılır.

Kapasite Raporu Başvuru Süreci

Kapasite raporu başvurusunda bulunulması için firma üretim yeri ya da merkez adresinden en az birinin bağlı bulunduğu odanın sınırları içinde bulunması ve ilgili odaya üye olunması şartı aranır. 

Kapasite Raporu İstek Formu, odalardan ücretsiz bir şekilde temin edilebilir. Temin edilen Kapasite Raporu İstek Formu doldurulur ve odaya dilekçe ile başvuruda bulunulur.

Kapasite Raporu Hakkında Merak Edilenler

Üretim yapan tüm kamu ve özel sektör kuruluşlarının üretim gücünü gösteren bir belge olan kapasite raporunun düzenlenmesi için ilk olarak kapasite raporu düzenlenecek olan firmalar ticaret siciline ve işyerinin bulunduğu yerdeki odaya üye olmalıdır. Kapasite raporları bu bağlamda firmaların iletişim bilgilerine ek olarak yıllık üretim kapasitesi, kullanılan hammadde, makine parkı, kapasite hesaplamaları, kapasite hesaplamalarıyla sermaye ve istihdam bilgilerinden oluşur.

Kapasite raporları düzenlendikleri tarihten itibaren firma tarafından değişiklik talebinde bulunulmaz ya da odalar tarafından değişiklik tespit edilmezse iki yıl süreyle geçerlidir. Odalar tarafından yapılan uyarıların da dikkate alınmasıyla geçerlilik süresi dolmadan bir ay önce yenileme talebinde bulunulması gerekliliği vardır. Kapasite raporunda yer alan makineler leasing de dahil olmak üzere kiralık ve kira sözleşmesi 3 yıldan az olduğu takdirde sözleşmeni bitim tarihi, raporun geçerlilik süresini belirlemektedir. Makine kira sözleşmesi süresi, kapasite raporu için başvuru tarihinde 1 yıldan az ise bu makineler için kapasite raporu düzenlenmesi söz konusu değildir.

Kapasite raporu başvurusunda bulunulması için oda üyeliği zorunludur. Kapasite raporu başvurusu, 1 nüsha Kapasite Raporu Talep Dilekçesi ve Taahhütname doldurularak ve istenilen belgelerle odaya müracaat edilerek yapılır. Firma; Kapasite Talep Dilekçesi, Taahhütname ve istenilen evrakları hazırlayarak odaya teslim eder. Başvuru daha sonra ilgili raportör tarafından değerlendirildiği gibi odanın görevlendirdiği eksper mühendisle belirlenen tarihte firma işyeri imalat adresinde inceleme yapar. Eksper mühendis tarafından kapasite kriterlerine uygun olarak ölçüm ve tespit yapılır. Düzenlenen rapor onay için Sanayi Kapasite Raporu Otomasyon Sistemi üzerinden TOBB’a gönderilir. TOBB’un onayladığı kapasite raporu damgalanıp imzalanarak odada saklanır. Firmaya da “Aslı Gibidir” kaşeli, onaylı sureti verilir.