Mülk sahipleri tarafından belirli bir ücretin üzerindeki kira kazancı için devlete yapılan ödeme kira gelir vergisi olarak adlandırılır. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu kapsamında kira geliri, gayrimenkul sermaye iradı olarak kabul edilmektedir. Gayrimenkul sermaye iradı, söz konusu verginin konusunu oluşturan kazanç türleri arasında yer almaktadır. Diğer bir deyişle konut ve iş yeri gibi gayrimenkullerden kira geliri elde edenlerin yıllık beyanname düzenleyerek bu vergi türünü ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır.

Kira geliri vergisi, konut sahipleri tarafından ödenmesi gereken vergiler arasında yer alır. Bu nedenle yasalarla belirtilmiş olan dönemlerde kira gelirinin beyan edilmesi gerekir. Peki kira beyannamesi nasıl yapılır?

Kira gelir vergisi beyannamesi, kişinin ikametgâh adresindeki vergi dairesinden veya GİB yani Gelir İdaresi Başkanlığının resmi internet sitesi üzerinden bildirilmektedir. Bu işlem için ilgili kurumun hazır beyan sisteminden faydalanmak mümkündür. Sayfanın sol üstünde yer alan “Sisteme Giriş” butonuna tıklayan kullanıcı İnteraktif Vergi Dairesi’ne yönlendirilir. Gelir İdaresi Başkanlığı’na bağlı olan online platformun Hazır Beyan Sistemi hizmetine kullanıcı koduyla ya da e-Devlet bilgisiyle ulaşılabilir.

Konut Sahipleri Kira Gelir Vergisini Ne Zaman Beyan Etmeli?

Kira geliri 193 sayılı kanun kapsamında vergilendirilmekte ve yasalar çerçevesinde belirlenmiş olan dönemlerde beyan edilmektedir. Gayrimenkul sermaye iradı, gelirin elde edildiği yılı izleyen senenin mart ayında Gelir İdaresi Başkanlığına bildirmek gerekir.

Örnek vermek gerekirse 2023 yılına ait kira kazançlarının, 2025’in mart ayı sonuna kadar beyan edilmesi gerekir. Kira gelir vergisi ödeme tarihleri ise mart ve temmuz ayları olmaktadır. Kira vergisi, mart ve temmuz aylarının son gününe dek iki eşit taksitle ödenebilir.

Kimler Kira Vergisi Ödemekle Yükümlüdür?

Güncel düzenlemelerle belirlenen tutarların üzerinde gayrimenkul sermaye iradı elde edenler iş yeri ve konut kira gelir vergisi ödemekle yükümlüdür. Bireysel mülk sahipleri, şirketleri, emlak yatırım ortaklıkları vakıflar ve dernekler gibi farklı malik türleri bu kapsamda yer almaktadır. Diğer bir deyişle mülk üzerinden kira geliri sağlayan herkes, her yıl belirli dönemlerde kira kazancını beyan etmekle ve kira vergisi ödemekle yükümlüdür.

Kira Gelir Vergisi Nasıl Ödenir?

Kira gelir vergisi ödemeleri, ikamet yerindeki vergi dairelerinden veya Gelir İdaresi Başkanlığının online platformu üzerinden gerçekleştirilmektedir. Gelir İdaresi Başlanlığına bağlı olarak internaktif vergi dairesi platformundan vergi ödemek için izlemeniz gereken adımlar ise şu şekildedir:

• İnternet Vergi Dairesi internet sitesine girilir.
• “e-Devlet ile Kayıt Ol” butonuna tıklanır.
• Gerçek kişiler kendilerine, tüzel kişiler kanuni temsilcilerine ait T.C. kimlik numarasını yazar.
• Yönlendirme yapılan İnternet Vergi Dairesi sayfasında istenen bilgiler doldurulur.
• Tüzel ve gerçek kişi mükellefiyet türlerinden biri seçilir.
• Tüzel kişiler vergi kimlik numarasını yazıp doğrulama butonuna tıklar.
• Sisteme giriş yapmak için bir şifre belirlenir.
• Cep telefonu numarası yazılıp kaydedilir ve ilerle seçeneği işaretlenir.
• Şifre belirlendikten sonra kullanıcı için bir kullanıcı kodunun oluşturulmasıyla İnteraktif Vergi Dairesi kayıt işlemi tamamlanır. Kullanıcı kendisine verilen kullanıcı kodu ile sisteme giriş yap ve kira gelirini beyan edebilir.

Kira Gelir Vergisi Nasıl Hesaplanır?

Kira gelir vergisi hesaplamasına toplam miktardan istisnalar ve giderler düşülerek başlanır. Geriye kalan tutar ise verginin matrahı olur. Kira üzerinden ödenen vergilerden, Gelir Vergisi Kanunu ile belirtilen giderlerin düşülmesi mümkün olmakla birlikte bunun için gerçek gider yöntemine başvurulmaktadır.

Götürü gider yönteminde vergi, istisna bedeli haricinde kalan tutar üzerinden gelire göre farklı oranlarda hesaplanmaktadır. Götürü gider yolunu tercih edenler, iki yıl boyunca götürü gider yöntemiyle vergilendirilmektedir.

Gerçek gider yönteminde vergi tutarından, 193 sayılı kanunun 74. maddesinde belirtilen giderler indirilir. Bununla birlikte bu giderlerin istisna kapsamına giren kısmının ayrıca düşülmesi söz konusu değildir.

Gerçek gider yönteminde, vergi matrahından düşülen kalemler belgelendirilmeli ve bu belgeler 5 yıl süreyle saklanmalıdır. Kira gelir vergisi oranında artan tarife uygulanmaktadır. Yani gayrimenkul sermaye iradıyla birlikte ödenen vergi meblağı da artmaktadır. İş yeri ve konut kira gelir vergi hesaplamasında baz alınan vergi dilimleri ise şu şekildedir:

• 110.000 TL’ye kadar %15
• 230.000 TL’nin 110.000 TL’si için 16.500 TL; kalanı için %20
• 580.000 TL’nin 230.000 TL’si için 40.500 TL; kalanı için %27
• 3.000.000 TL’nin 580.000 TL’si için 135.000 TL; kalanı için %35
• 3.000.000 TL’den yukarısının 3.000.000 TL’si için 982.000 TL; kalanı için %40

Bununla birlikte konut ve iş yeri kira gelir vergisi hesaplamasında esas alınan oranlar, güncel Gelir Vergisi düzenlemelerine göre dönem dönem değişebilmektedir. Bu hesaplamanın doğru bir şekilde yapılması için kira gelir vergisi istisnasına ilişkin detayları bilmek gerekir.

Kira Gelir Vergisi İstisna Tutarı Nedir?

Kira gelir vergisi muafiyeti, ödemeden istisna olan tutarı ifade etmektedir. 2024 yılı için istisna tutarı ise 33.000 TL olarak belirlenmiş bulunmaktadır. Söz konusu miktarın altındaki kira gelirleri için beyanname verilmesi gerekmez. Kira gelir vergisi sadece konutlarda geçerli olup iş yerinden kira geliri elde edenlere yönelik olarak bir muafiyet söz konusu değildir.

Vergi muafiyetinden yararlanamayan diğer grupları şu şekilde sıralamak mümkündür:

Zirai, ticari ya da mesleki kazancını beyan etmek zorunda olanlar

2023 yılında elde ettikleri ücret, menkul ve gayrimenkul iratları ile diğer kazançlarının gayri safi miktarlarının toplamı 550.000 TL’den fazla olanlar

İstisna birden fazla konuttan gelir elde eden mükelleflerin toplam kazancına uygulanmaktadır. Diğer bir deyişle her bir kira geliri için ayrı ayrı istisna uygulanması gibi bir durum söz konusu değildir.