OECD’nin yaptığı açıklamaya göre; aralarında ABD, Çin, Almanya, Fransa, İngiltere, Japonya ve Türkiye’nin de yer aldığı, küresel Gayrisafi Yurt içi Hasıla’nın (GSYH) % 90’ından fazlasını temsil eden 136 ülke uluslararası vergi reformuna yönelik anlaşmayı kabul etti. Bu reform çok uluslu şirketlerin 2023’ten itibaren en az %15 oranında vergiye tabi tutulacak. Böylece dünyanın en büyük ve en karlı 100’e yakın çok uluslu şirketinden elde edilen 125 milyar USD’den fazla kar dünya çapında ülkelere yeniden tahsis edilecek. Bu uygulama ile söz konusu şirketlerin faaliyet gösterdikleri yerlerde adil bir vergi payı ödemelerinin ve kar elde etmelerinin sağlanması hedefleniyor.
Açıklamada; Estonya, Macaristan ve İrlanda’nın da katılmasıyla anlaşmanın artık tüm OECD ve G20 ülkeleri tarafından desteklendiği; Kenya, Nijerya, Pakistan ve Sri Lanka’nın ise henüz anlaşmaya katılmadığı belirtildi.
İki ayaklı çözümün 13 Ekim’de Washington’da yapılacak G20 Maliye Bakanları toplantısının ardından ay sonunda Roma’da yapılacak G20 Liderler Zirvesi’nde sunulacağına işaret edilen açıklamada, anlaşmanın vergi rekabetini ortadan kaldırmayı amaçlamadığı ancak buna sınırlamalar getireceği bilgisi paylaşıldı.
Açıklamada, ilk ayakta en büyük ve en karlı çok uluslu şirketlere göre ülkeler arasında karın ve vergi haklarının daha adil bir şekilde dağıtılmasının sağlanacağı belirtildi.
2022’de İmzaların Atılması 2023’te İse Uygulamaya Alınması Bekleniyor
OECD tarafından yapılan açıklamaya göre küresel satışları 20 milyar EURO’nun ve karlılığı % 10’un üzerinde olan çok uluslu şirketlerin yeni kurallar kapsamında olacak. Yapılan açıklamada, ikinci ayakta ise % 15 olarak belirlenmiş bir küresel asgari kurumlar vergisi oranının getirildiği, yeni asgari vergi oranının geliri 750 milyon EURO’nun üzerinde olan şirketler için geçerli olacağı ve yıllık yaklaşık 150 milyar USD ek küresel vergi gelirinin elde edileceğinin tahmin edildiği belirtildi. Çok taraflı anlaşmanın 2022’de imzalanmasının hedeflendiğine dikkat çekilen açıklamada, 2023’te ise etkin bir şekilde uygulanmasının planlandığı dile getirildi.
Dünya genelinde kurumlar vergisi oranları 1980’den bu yana düşüş eğilimine girerken, küresel ekonomide kurumlar vergisinde asgari bir oran belirlenmesine yönelik çağrılar dile getirilmeye başlanmıştı. OECD’nin 2012’den bu yana üzerinde çalıştığı ve 140 ülke arasındaki müzakereleri koordine ettiği küresel kurumlar vergisi düzenlemesi, ABD’de Biden yönetiminden gelen destekle küresel ekonominin gündemindeki yeniden yer almayı başarmıştı. Son olarak OECD, Temmuz ayı başında, çok uluslu şirketlerin faaliyette bulundukları ülkelerde en az % 15 vergilendirilmesi konusunda 130 ülkenin anlaşmaya vardığını açıklamıştı. Şirketlere cazip vergi oranları sunan İrlanda ve Macaristan gibi ülkeler, küresel vergi anlaşmasına katılmayı reddetmekteydi. Bununla birlikte söz konusu anlaşmanın, çok uluslu şirketlerin cazip vergi oranları sunan İrlanda ve Macaristan gibi ülkelerde genel merkezleri kurarak vergiden kaçınmalarını zorlaştırması beklenmektedir.
Bu karar Türkiye için olumlu bir karar olup, merkezi veya iş yeri Türkiye’de olmadığı için vergilenemeyen küresel şirketlerin Türkiye’deki faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları vergilendirilerek, önemli bir kaynak girişi sağlamak mümkün olacaktır.