Mali Müşavirlik Mesleğinde Dijital Dönüşüm Örnekleri Nelerdir?

Son yılların popüler kavramlarından biri olan dijital dönüşüm; herhangi bir iş modelinde ya da işletmede dijital hale getirilebilmesi mümkün olan tüm operasyonların, yeni gelir ve değer üretme imkanı sunmasını sağlamak için dijital teknolojilerin günlük hayata entegrasyonunu kapsayan bir süreçtir.

Yazılım dünyasında gelişim son derece hızlı bir şekilde sürerken tüm sektörler bu değişimden etkilenmektedir. Sonuçta dijital teknolojiler, iş modellerinin değiştirilmesi buna bağlı olarak yeni gelir ve değer üreten bir süreç sağlamak için kullanılır, dijital iş modelleri hayata geçirilir. İş sürecini çok daha verimli, anlaşılır ve hızlı bir hale getirme özelliği nedeniyle dijital dönüşüm giderek önem kazanmaktadır.

Mali Müşavirlikte Dijital Dönüşüm Neden Önemlidir?

Geçmişten günümüzde insanların, hayatlarını sürdürebilmek için gerekli kaynakları başkalarından satın alma yönündeki talepleri, kendilerinde değerli gördükleri kaynaklarla sağlama çabası sonucunda ticaret kavramı doğmuştur.

Pek çok tarihçiye göre iletişimin doğuşunu takiben takas yöntemiyle ticaret başlamıştır. İş bölümü gelişip ticari mallardaki çeşitlilik artınca ortak bir değişim aracı kullanılması gerekliliği doğmuştur. Paranın keşfedilmesi sonucu, ticaret kolaylaşmış ve yaygınlaşmıştır. Taşımacılık ve iletişim alanlarındaki gelişmelere bağlı olarak ticaret günümüzdeki şeklini almıştır. 

Yaşanan bu gelişim ve değişim sürecinde, içinde bulunduğumuz ekonomik sistem geliştiği gibi ticareti düzenlemeye yönelik kanunlar yürürlüğe alınmıştır. Tüm bunların sonucunda ticaret, ekonominin merkezinde konumlanmaya başlamıştır. Ticari hayatın başlangıcından itibaren sürekli yaşanan gelişmelerle birlikte söz konusu hacmi yönetmek, irdelemek, analiz etmek ve yorumlamak için muhasebe kavramının ön plana çıktığı görülmektedir.

Muhasebe Nedir? Ne İşe Yarar?

Mali niteliğe sahip olayların kaydedilmesi, sınıflandırılması, analiz edilmesi ve yorumlanması yoluyla ilgili kişi ve kuruluşlara rapor şeklinde bilgi sunan bilim dalı muhasebe olarak adlandırılmaktadır. Buna bağlı olarak günümüzde farklı ölçeklerdeki kuruluşların muhasebe birimleri bulunmaktadır. Son yıllarda yaşanan teknolojik gelişmelerin de katkısıyla ticari organizasyonlar, pazarlama faaliyetleri, tedarik zinciri ve satın alma süreçleri gibi pek çok alanda yaşanan dönüşüm doğal olarak muhasebe uygulamalarını da etkilemektedir.

Ticari Muhasebe Nedir?

İşletmelerin tüm fonksiyonlarını belirli bir sistem dahilinde barındıra süreçleri ve sonuçları değerlendiren, ortaya çıkan sorunlar için önlem alınabilecek ortamlar hazırlayan, maliyetlerin ve bütçelemelerin sağlandığı muhasebe türü ticari muhasebe olarak adlandırılır.

Günümüzde Maliye Bakanlığı; e-fatura, e-arşiv, e-irsaliye, e-SMM ve diğer elektronik belgeler ile ilgili uygulamaları yönetmektedir. Söz konusu elektronik uygulamalar sayesinde kayıt dışılığı mümkün olduğunca önlemek amaçlanmaktadır. Bu nedenle elektronik belgeleme süreçleri ve bu uygulamaları tercih eden işletmeler giderek çoğalmaktadır. 

Bununla birlikte elektronik belgelerden her birinin kendi özelinde farklılık gösteren geçiş zorunlulukları vardır. Bu nedenle işlemlerin uygulanmasına yönelik yönlendirmeler geçerli mevzuat hükümlerine bağlı olarak gerçekleştirilmektedir.

e-Defter

E-defter mali müşavirlik mesleğinde süreçleri kolaylaştıran uygulamalar arasında yer alır. Eskiden günlerce süren defter yazdırma faaliyetleri e-defter uygulaması ile ortadan kalkmıştır. Bununla birlikte e-defter uygulaması kendi içinde bazı özellikli durumlar vardır. Buna bağlı olarak e-defter kullanıcıları yasal süreçler bakımından belirlenen kurallara uymalıdır.

e-Beyanname

İşletmelerde resmi beyanlar 01 Ekim 2004 tarihinden itibaren e-beyanname aracılığıyla yapılmaya başlanmıştır. Bunun sağladığı en önemli avantaj, beyana dayalı muhasebe yükümlülüklerini yerine getirmenin kolaylaşması olmuştur. Mali müşavirlik mesleğinde hayat kolaylaştıran bu uygulamalar süreç içerisinde ortaya çıkmıştır. Önceden İŞKUR ve SGK tarafındaki prosedürler ve bildirimler önemli ölçüde zaman harcanmasını gerektiriyor olmasına karşın dijital ortamda gerekli bildirimlerin ve yükümlülüklerin yerine getirilebiliyor olması pek çok fayda sağlamaktadır.

Ticari Muhasebe Açısından Dijitalleşme

İşletmelerde mal ve hizmet üretimi konusunda ihtiyaç duyulan makine, iş gücü, malzeme gibi çeşitli kaynakların mümkün olan en verimli şekilde kullanılmasını sağlayan bütünleşik yönetim sistemleri ERP ya da kurumsal kaynak planlaması olarak adlandırılır. Kurumsal kaynak planlaması sistemleri, herhangi bir işletmenin tüm verilerini ve işlemlerini bir araya getirmek ve bir araya getirilmesine yardımcı olmak için kullanılan sistemlerdir.

İşletmenin tüm kaynaklarının birleştirilip verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak için tasarlanan kurumsal kaynak planlaması üzerinden girilen tüm veriler muhasebe alanında da ihtiyaç duyulur. Çünkü muhasebe mesleği ve uygulamaları işletmelerin tüm süreçlerinin buluştuğu odak noktası olma özelliğine sahiptir.

ERP yazılımları özellikle devlet tarafından zorunlu kılınan elektronik belgelerin muhasebeleşmesi sürecine önemli faydasından bahsedilebilir. Program üzerinde yapılan tanımlamalarla gelen elektronik belgelerin içerdiği bilgiler, ait olduğu stok kartına, muhasebe hesabına, depoya ve cari karta aktarılır. Bu sayede bütçeleme analizler, maliyet, sevkiyat ve beyana dayalı işlemler çok daha kolay bir şekilde gerçekleştirilebilir. 

Yöneticilerin talep ettiği raporlar otomasyon üzerinden anında alınabildiği için muhasebenin temel fonksiyonları hızlı bir şekilde gerçekleştirilir. Çalışanlar etkili iş takibi yapabildiği için verimlilik açısından da fayda sağlanabilir.

Günümüzde ERP üzerinden işlem yapılmasıyla birlikte muhasebenin temel fonksiyonlarının hemen hepsi otomasyon üzerinden gerçekleştirilebilir. Bundan sonraki aşamada muhasebe çalışanlarının verilerin yönetimini ve doğruluklarının kontrolünü üstlenmeleri gerekliliği doğmaktadır.