Son yıllarda özellikle mikro düzeydeki ihracatçıların, e-ihracat ya da mikro ihracat işlemlerindeki satışlarının artırılması ve satıcılara destek olunması amacıyla ortaya çıkarılan mikro ihracatta vergi muafiyeti uygulaması firmaların vergi ödemelerinin önemli ölçüde azalması avantajını sağlar. Teknolojideki hızlı gelişmelerle birlikte hayatın her alanında hatırı sayılır bir hal alan online platformlar üzerinden gerçekleştirilen alışverişler firmalara ve müşterilere çeşitli avantajlar sağlamaktadır. Klasik alışveriş yöntemlerine oranlar müşterilere binlerce kat daha fazla ürün çeşitliliğine aynı anda ve dakikalar içinde ulaşma imkanı sunması, kargo ve lojistik hizmetlerinin gelişmesi ve daha pek çok farklı unsur tüketicilerin e-ticaret işlemlerini tercih etmesinin nedenleri arasında sayılabilmektedir. Diğer yandan ihracatçı firmaların da kendi pazarları dışındaki pazarlara açılabilmesi ve farklı pazarlara ulaşma imkanı elde etmesi de e-ticaret işlemlerinin avantajları arasında sayılabilir. Bununla birlikte özellikle mikro ihracatçıların en büyük sorunlarından biri farklı ülkelere gerçekleştirilen ihracat işlemlerinde ödenmesi gereken gümrük vergileridir.
e-İhracat Vergi Muafiyeti
İnternet üzerinden yurt dışına gerçekleştirilen mal ve hizmet satışlarının tamamında, ilgili ürünün tabi tutulduğu gümrük kanunları çerçevesinde belirli bir vergi ödemesi yapılması gerekliliği vardır. E-ihracat işlemlerinde vergi muafiyeti özellikler ihracatçı firmaların masraflarının azaltılmasını sağlar. Böylece çeşitli vergi indirimleri sayesinde bu firmaların daha hızlı bir şekilde gelişmesi hedeflenir. Dünyada çok daha gelişmiş e-ticaret pazarları aktif bir şekilde kullanılmasına karşın ülkemizde de dünya pazarına açılmak için uygun koşulları bekleyen sayısız ihracatçı firma vardır.
E-ihracat işlemlerinde vergi muafiyeti genel olarak bakıldığında KDV tutarı hariç olmak kaydıyla 15 bin Euro’dan daha az fatura tutarı olan satışlar için geçerli bir uygulama olma özelliğine sahiptir. Aynı zamanda ihracat işlemine tabi olan tüm mal ve ürünlerin 300 kilogramdan hafif olması şartı aranır. E-ihracat satışlarında vergi muafiyeti genel kapsamlar göz önünde bulundurulduğunda mikro ihracat işlemlerini kapsar. Bu yüzden vergi muafiyeti hakkından yararlanmak isteyen firmalar yurt dışına yapılacak satışlarda mikro ihracat sınırlarını aşmamalıdır. E-ihracatta vergi muafiyet sayesinde küçük ve orta ölçekli işletmeler söz konusu ihracat işlemlerinden elde ettikleri tüm gelirin %50’sinin gelir vergisinden muaf tutulmasını sağlar. Böylece firmaların vergi ödemelerinde çeşitli indirimlerden yararlanması ve çok daha kısa sürede bir büyüme sergilemesi hedeflenir.
E-ihracat vergi muafiyeti uygulaması yalnızca son tüketici kişilere yapılan satışlar için geçerli bir uygulama olarak tanımlanabilir. Çeşitli platformlar veya direkt olarak firma anlaşmalarıyla yapılacak ihracat işlemleriyle vergi muafiyetinden faydalanılması için ürünlerin son tüketiciye satılması zorunludur.
Ürünlerin yurt dışında hizmet veren başka bir üretici firmaya satılması ve bu ürünlerin firma tarafından hammadde olarak kullanılması söz konusuysa yapılan ticaret işlemi mikro ihracat sınırları kapsamına girse de vergi muafiyetinden yararlanabilir.
E-ihracat işlemlerinde vergi muafiyeti yalnızca ihracatçı firmaları kapsayan bir uygulama olmadığından pek çok farklı kişi ve kuruluş tarafından da yararlanılabilen bir durumdur. Küçük ve orta ölçekli işletmelerin ihracat işlemlerinde daha düşük seviyelerde vergi ödenmesini temel alan ihracatta vergi muafiyetine doğrudan üretici firmalar ya da şirket sahibi bireysel satıcılar da katılımda bulunabilir. Böylece henüz gelişmekte olan binlerce farklı kişi ya da firma, vergi muafiyeti sayesinde daha düşük vergilendirme sistemlerine tabi tutulur. Sonuç olarak sektördeki diğer firmaların seviyelerinde çok daha kısa sürede ulaşabilir.
İhracatçı kişilerin ya da firmaların satış yapabilmesi için yalnızca kendi platformlarını veya internet sitelerini kullanmalarına da gerek kalmaz. E-ihracatta vergi muafiyeti indirimleri Amazon, e-Bay ve birçok benzeri uluslararası e-ticaret platformunda da kullanılabilir. Bu sayede dünya üzerinde milyonlarca müşteri potansiyeline sahip e-ticaret platformları üzerinden satış yapma imkanı elde edilir. Böylece firmanın müşteri potansiyelini birkaç kata kadar artırma imkanı vardır.
İhracatta Vergi Muafiyeti Kapsamına Giren Ürünler Nelerdir?
İhracatta vergi muafiyeti kapsamında gerçekleştirilen satışın ve ürünlerin çeşitli standartlar çerçevesinde tutulması şartı aranır. İhracat işlemine konu olan tüm mal ve ürünlerin toplam bedellerinin 15 bin Euro’yu geçmediği durumlarda gündeme gelen vergi muafiyeti aynı zamanda doğrudan ürünlerin toplam ağırlıkları ile de ilgili bir durumdur. 300 kilogramdan daha ağır olan ürünlerin piyasa bedelleri 15 bin Euro’dan daha düşük olduğu durumlarda dahi vergi muafiyeti kapsamında değerlendirilemez.
Vergi muafiyetinin sağladığı avantajlar sayesinde mikro ihracat işlemlerinde satışa sunulan ürünlerin her biri satış bedellerinin %50’si gelir vergisinden muaf tutulabilir. Bu noktada kişilerin ihracatını yapmak istediği ürünler için herhangi bir tür ya da sektör ayrımı yoktur. Genel olarak tüm sektörlerde hizmet veren firmalar, kendi ürünlerinin satışını vergi muafiyeti çerçevesinde gerçekleştirebilirler. Bununla birlikte satışa sunulan ürünlerin en çok 15 bin Euro’dan düşük satış bedeli ve 300 kg’dan düşük ağırlıklara sahip olması gereklidir. Bu yüzden ihracatta vergi muafiyeti çerçevesinde çoğunlukla giyim, deri, hobi aksesuarları, aksesuar, hediyelik eşya ve yedek parça gibi ürünler bulunur.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 89/16 numaralı diğer indirimler başlıklı maddesinde, posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla ihracat yapan kişilerin, bu ihracatlarından elde ettikleri kazancın %50’si oranında vergi matrahından indirim imkânı getirilmiştir. Söz konusu indirim uygulamasından, kurumlar vergisi mükellefleri yararlanamamaktadır. Ayrıca, ihracatın elektronik ticaret gümrük beyannamesi yerine normal beyannameli ihracat olması halinde de bu indirim uygulamasından yararlanılamamaktadır.
Konuyu düzenleyen Gelir Vergisi Kanunu’nun Diğer İndirimler başlıklı 89’ncu maddesine eklenen 16 numaralı bent düzenlemesi aşağıdaki gibidir.
“16. Tam mükellef gerçek kişilerin, 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 225 inci maddesi kapsamında dolaylı temsilci olarak yetkili kılınan Posta İdaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler tarafından düzenlenen elektronik ticaret gümrük beyannamesiyle gerçekleştirdikleri mal ihracatı kapsamında elde ettikleri kazancın %50’si. Bu indirimden yararlanılabilmesi için bu kapsamda sayılan;
- a) İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 400.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması,
- b) İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 800.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama bir tam zamanlı ya da eşdeğer kısmi zamanlı işçi çalıştırması,
- c) İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 1.600.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama iki tam zamanlı ya da eşdeğer kısmi zamanlı işçi çalıştırması,
- d) İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 2.400.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama üç tam zamanlı ya da eşdeğer kısmi zamanlı işçi çalıştırması şarttır. (Bu bentte geçen sigortalı olma ibaresi 5510 sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılanları ifade eder.)
Cumhurbaşkanı bu bentte yer alan oran, tutar ve sayıları yarısına kadar indirmeye ve iki katına kadar artırmaya, Hazine ve Maliye Bakanlığı maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.”