Muhasebe Nedir?

Muhasebe ticari hayatla bağlantısı olan ya da olmayan hemen herkesin aşina olduğu bir kavramdır. Diğer yandan muhasebe ticari işletmeler için olmazsa olmaz bir unsurdur. Farklı ölçeklere sahip işletmelerin tümünün muhasebe kaydı tutması zorunludur. Ancak işletme ölçeğinin büyümesiyle birlikte sorumluluklar ve yükümlülükler de artmaktadır.

Ticari faaliyetler yürüten işletmeler günlük finansal hareketlerinin belgelenmesi, kaydedilmesi, sınıflandırılması, raporlanması ve özetlenmesi amacıyla sorumlu kişilere ya da kurumlara sistemli bilgiler sunmak zorundadır. 

İşletmelerin kaynakları ve varlıkları, bu kaynaklarla varlıkların ne şekilde kullanıldığı, yapılan işlemler sonucunda işletmelerin mevcut kaynaklarındaki ve varlıklarındaki değişimleri, işletmelerin mali durumlarını açıklayan bilgilerin temin edilmesi, elde edilen bilgilerin gerekli kişilere ve kurumlara iletilmesi muhasebe işlemlerinin kapsamını oluşturur.

Tüm işletmeleri ve kurumsal oluşumları etkileyen önemli bir unsur olan muhasebe temel olarak hesapların tutulmasıdır. Bu nedenle küçük, orta ve büyük ölçekli olması fark etmeksizin tüm işletmelerde muhasebe işlemlerinin profesyoneller tarafından yerine getirilmesi gereklidir. Ancak muhasebe işlemleri, söz konusu işletmenin yapısal özelliklerine göre farklılık gösterebilir. Küçük ölçekli işletmeler için gelir, gider, borç, alacak ve vergi takiplerinin yapılması yeterli olsa da büyük ölçekli işletmelerde raporlama ve analizin de dahil olduğu çok daha kapsamlı süreçlere gereksinim duyulur.

Muhasebenin Amacı Nedir?

Her bir ticari işletmenin bir faaliyet amacı vardır. İşletmelerin muhasebe faaliyetleri de işletmelerin hedeflerine giden yolda önemli bir görev üstlenir. 

İşletmeler genellikle yaptıkları işlemlerin kayıtlarını uzun süreli olarak tutmak isterler. Farklı amaçlarla tutulabilen kayıtların arşivlenmesi işletmelere pek çok konuda fayda sağlar. Bu aşamada devreye muhasebe işlemleri ve kayıtları girer.

İşletmelerin kar-zarar durumlarının takip edilmesi, gerçekleştirilen ticari faaliyetler sonucu meydana gelen günlük, haftalık ya da aylık faaliyet raporlarının alınmasını sağlar. Muhasebe kayıtları firmalara ilişkin mali tabloları sunma yoluyla gerekli takiplerin yapılması görevini üstlenir.

İşletmeler açısından sermaye sahibi olmak çok önemlidir. İşletmeler sermayelerini yatırımcılar aracılığıyla sağlayabilmekte ve yatırımcılar işletmenin güven uyandırması durumunda yatırım yapmaktadır. Geçmiş dönemlere ilişkin muhasebe kayıtları ihtiyaç duyulan güven ortamının sağlanmasında önemli bir rol üstlenir.

İşletmeler iç analizlerini faydalı bir şekilde yapmak için muhasebe verilerinden yararlanırlar. Bu kayıtlar aynı zamanda ticari faaliyetler sonucunda elde edilen getiriyi objektif olarak değerlendirme fırsatı sunar. Yönetimden sorumlu olan kişiler bu sayede geçmiş faaliyetleri analiz etme ve işletme verimini artıracak yöntemler uygulama şansına sahip olurlar. 

Aynı şekilde muhasebe işlemleri ve kayıtları sayesinde yatırımcılar ve işletme yöneticileri ileriye dönük doğru ve etkili projeksiyonlar geliştirebilirler. İlerleyen süreçte gerekli verilerin elde edilmesiyle maliyet ve gelir artışı takip edilebilir. 

Genel Muhasebe Nedir?

Muhasebe sisteminin en temel konularını içeren muhasebe işlemleri genel muhasebe uygulamalarının konusunu oluşturur. Genel muhasebe işlemleri ile tüm ticari işletmelerdeki mali işlemler kaydedilir, sınıflandırılır ve raporlanır. Farklı ölçeklerdeki tüm işletmelerin varlıklarını oluşturan bir bilgi sistemi olması nedeniyle muhasebenin işletmeler açısından olmazsa olmazlardan biri olduğu söylenebilir. Finansal muhasebe olarak da anılan genel muhasebe sayesinde işletmelerin varlıklarının, kaynaklarının, gelirlerinin ve giderlerinin ortaya koyulması ve sınıflandırılması mümkündür. Genel muhasebe kapsamında işletmelere ilişkin verilerin ortaya koyulması finansal tablolar aracılığıyla sağlanır. Bunların başında gelir tablosu ve bilanço tablosu gelir. İşletme varlıklarının, sermayesinin ve borçlarının tespit edilmesi ve işletme faaliyetlerinin kontrol altında tutulması için bu tablolar aracılığıyla değişimler raporlanarak izlenir.

Genel Muhasebe Hangi İşlemleri Kapsar?

Para kazanma amacı olup olmamasından bağımsız olarak tüm kurumların gelirlerinin ve giderlerinin raporlanması ve takip edilmesi genel muhasebenin temel amacıdır. Bu sayede işletmenin parasal işlemleri izlenebilir ve planlama yapılabilir. Bunun doğal bir sonucu olarak genel muhasebenin, muhasebenin temeli olduğu söylenebilir.

Genel muhasebenin temel görevlerini etkin bir şekilde yerine getirebilmesi için belirli fonksiyonlarının eksiksiz olarak sağlanması gerekir. Kaydetme, sınıflandırma, özetleme ve raporlama olmak üzere 4 farklı fonksiyonu vardır.

Muhasebenin kaydetme fonksiyonu kapsamında mali işlemler belirli belgeler baz alınarak ve muhasebe sistemine uygun olacak şekilde muhasebe defterlerine kaydedilir. Muhasebe kayıtlarının özenli ve doğru bir şekilde tutulması, tüm muhasebe işlemlerinde tüm işlemler kayıt altına alınmak zorunda olduğundan çok önemlidir. Muhasebe sisteminde kayıtlar çift taraflı ve tek taraflı olarak tutulabilir.

Kaydedilen bilgiler belirli periyotlarda düzenlenir ve niteliklerine uygun şekilde gruplandırılır. Böylece farklı gruplara ait olan işlemler birbiriyle karıştırılmadan değerlendirilebilir. Yapılan sınıflandırma işlemleri defter-i kebire kaydedilir.

Dönem sonlarında, sınıflandırılmış olan işlemler özetlenir. Benzer niteliğe sahip işlemlerin özetlenmesi yoluyla incelenmesi iş süreçlerini kolaylaştıran bir adımdır. Özetleme fonksiyonunun gerçekleştirilmesi sırasında bir muhasebe tablosu olan mizandan yararlanılır.

Kaydedilip sınıflandırılan ve özetlenen işlemler mali tablolar aracılığıyla raporlama fonksiyonunda sonuçlandırılır. Raporlama muhasebe işlemlerinin son aşaması olup yorumlamayı da içerir. Raporlama aşamasında işletmeye ilişkin tüm faaliyetlerin sonuçları ortaya çıkarılır ve işletme hakkında bilgi verme gerekliliğinde yorumlanabilecek veriler elde edilir.