Sermaye Piyasası Nedir?

Fon sahiplerinin birikimlerini çeşitli yatırım araçları üzerinden değerlendirdiği, alıp sattığı piyasa sermaye piyasası olarak adlandırılır. Sermaye piyasasının başrolünde orta ve uzun vadeli fonlar vardır. Bu kapsamda, fon sahibi kişiler elde ettikleri birikimleri menkul kıymetler ve sermaye piyasasında yatırım araçları üzerinden değerlendirirler. Sermaye piyasalarında uzun vadeli menkul kıymetler kolayca alınıp satılabilir, büyük ya da küçük ölçekli tüm yatırımlar kontrol edilebilir. Menkul kıymetler sermaye piyasasında tahviller ve hisse senetleri satışa çıkarılarak belirli bir yatırım sermayesi elde etmek mümkündür.

Sermaye Piyasasının Özellikleri Nelerdir?

Fon alım satımı yoluyla sermayeye sahip olmak isteyen kişiler bu alanda işlem yaparak finansman sağlama imkanına sahiptir. Hisse senedi ve tahviller satışa sunularak ihtiyaç duyulan yatırım sermayesini elde etmek mümkündür.

Tasarruflarını sermaye piyasalarında değerlendirmek isteyen kişiler ya da şirketler satışa çıkan hisse senetlerinden satın alarak fonlama sağlayabilirler. Yaptıkları yatırımlar sayesinde işletmelere ortak olur ve belirli bir fon sunarlar. Elde edilecek olan finansmanlar şirketler için de şahıslar için de son derece iyi kaynaklardır.

Sermaye piyasaları özellikle uzun vadeli yatırımları finanse etmeyi sağlar. Hisse senedi ve tahvil gibi araçlar mümkün olan en hızlı şekilde değerlendiği gibi sermaye piyasaları menkul kıymetlerin alım satımı konusunda hız ve güven sunar. Şirketler için en güvenilir ve en iyi finans kaynaklarından biri olan sermaye piyasasının yatırımlarla ilgili işlem maliyetleri son derece azalır. Risk yönetimi yapmak isteyen şirketler için sermaye piyasası önemli avantajlar sunar. 

Sermaye piyasaları birincil ve ikincil piyasalar olarak ikiye ayrılır. Birincil piyasalarda ilk kez alım satım işlemi yapılan menkul kıymetler vardır. İkincil piyasalarda önceden alım satımı yapılamış olan menkul kıymetlerin tekrardan işlemleri gerçekleştirilmektedir.

Sermaye Piyasasını Oluşturan Menkul Kıymetler Nelerdir?

Sermaye piyasası ekonomide son derece önemli bir yere sahiptir. Ekonomide sermaye oluşumunun teşviki için bu alandan faydalanmak çok önemlidir. Sistem, fon ihtiyacı duyan kişilerle tasarruf sahipleri arasında güvenilir bir bağlantı kurmakta olup bazı sermaye piyasası araçlarıyla menkul kıymetlerden yararlanmaktadır. Sermaye piyasasını oluşturan menkul kıymetleri şu şekilde sıralamak mümkündür: Hisse senetleri, borsa yatırım fonları, kira sertifikaları, devlet ve özel sektör tahvilleri, özel sektör bonoları, varlık teminatlı menkul kıymetler, varlığa dayalı menkul kıymetler, vadeli işlemler sözleşmeleri ve çeşitli opsiyonlar.

Bahsi geçen menkul kıymetler sermaye piyasalarında kullanılmakla birlikte uzun vadeli yatırım araçları olarak genellikle hisse senetleri ve tahvil senetleri tercih edilir. En çok kullanılan yatırım araçları arasında ilk sırada pay senetleri olarak bilinen ve sermaye piyasası kanunu ile düzenlenen hisse senetleri gelir.

Hisse senetleri şirketler tarafından sermaye piyasasına sürülen menkul kıymet araçları olma özelliğine sahiptir. Şirketler tarafından piyasaya sürülen yatırım araçlarını satın alan kişiler şirkete ortak olup fon sağlarlar. Alınan hisse senedine göre ortaklık ve yönetimde söz sahibi olma gibi durumlar meydana gelebilir. Ülkemizde Borsa İstanbul’da pek çok farklı şirketin hisse senetleri halka açık bir şekilde işlem görmeye devam etmektedir.

Tahviller diğer menkul kıymet araçlarıdır. Hisse senetlerinden biraz daha farklı olan tahviller devlet tarafından da çeşitli özel kuruluşlar tarafından da çıkarılabilir. Bu yatırım biçiminde tahvil çıkaran kurumlar ya da kuruluşların tahvilini alan taraf alacaklı olur. Kısacası bu tahviller borç almak için çıkarılır.

Sermaye Piyasasının Önemi Nedir?

Ekonomik hayat içerisinde sermaye piyasası tartışılmaz öneme sahiptir. Özellikle şirketler açısından çok önemli olan finansman temininde menkul kıymet araçları kullanılmakta olup yatırımcılara güvenilir yolardan finansman temini imkanı sunulur.

En büyü avantajlarından biri, orta ya da uzun vadeli fonların bir araya getirilmesi yoluyla bireyler be kurumlar kadar devletin kullanımına da sunuluyor, bu sayede uzun vadeli yatırımların finanse ediliyor olmasıdır. 

Son derece hızı bir şekilde değer kazanabilen hisse senetleri, menkul kıymetler ve sermaye piyasası aynı zamanda risk yönetimi sağlamak isteyen şirketler açısından da son derce önemli bir avantaj halin gelebilir. 

Yatırım yapmayı düşünen özel ya da tüzel kişilerin bu anlamda ihtiyaç duyabileceği her tür bilginin güvenilirliği açısında da avantajlı olduğu bilinmektedir. Elde yer alan tüm menkul kıymetler araçları ve süreçleri hızlı bir şekilde kontrol altında tutulabilir.

Fon sahipleri ile finansman kaynağına gereksinim duyan kişilerin bir araya gelmesini sağlayan sermaye piyasaları ekonomi açısından yeni bir kaynak olarak kabul edilir. Küçük ölçekte kalınması halinde ülke ekonomisi açısından çok da önemli bir getiri yaratamayan birikimler bir araya geldiklerinde önemli fayda sağlayabilirler. Varlıkları ekonomiyi canlandırır ve finansal kaynaklar artırılır.

Sermaye piyasaları, Sermaye Piyasası Kanunu sayesinde her zaman şeffaf bir şekilde ilerler. İstikrar kadar adil bir rekabet ortamının sağlanması da önemlidir. Bu hak ve menfaatlerin korunumu, düzeni ve denetleme mekanizması kanun sayesinde mümkündür. Piyasada gerçekleşen tüm işlemlerin kanun kapsamında denetlenmesi konusundaki yetkili kurum Sermaye Piyasaları Kurumu olmaktadır.