SMMM Armağan Yörük

Tevkifatlı Fatura Nedir? Kimler Tevkifat Yapar ve Tevkifat Nasıl Hesaplanır?

tevkifatlı fatura nedir kimler tevkifat yapar ve tevkifat nasıl hesaplanır

Para ile ilgili bağlamda kesinti anlamını taşıyan bir sözcük olan tevkifat, vergi bağlamında vergiler üzerinde bölüşme ya da kesinti yapılması anlamına gelir. Tevkifatlı fatura ise Gelir Vergisi Kanunu kapsamında belirlenmiş olan sektörlerdeki gelir hizmetlerini gerçekleştirmekte olan işletmelerin, faturalarında ödemekle yükümlü oldukları KDV tutarını tevkifat oranına göre alıcı ile birlikte ödemeleri olarak ifade edilebilir. Normal ya da irsaliyeli faturalardan herhangi bir farkı olmayan tevkifatlı faturanın diğer fatura türlerinden ayrılmasını sağlayan özelliği faturaya işlenmiş olan verginin alıcı ile satıcı arasında bölüştürme yoluyla her ikisinden de alınıyor olmasıdır.

Gelir Vergisi Kanunu’nun 94.maddesinde açıklanmış olan gelir çeşitleri üzerinden, yine aynı yasada belirtişmiş olan kesintiler vergi tevkifatı olarak nitelendirilir. Gelir vergisi tevkifatı ve KDV tevkifatı olmak üzere iki çeşit tevkifat vardır.

Gelir vergisi tevkifatı Gelir Vergisi Kanunu’nun 94.maddesinde sayılmakta olan gelir türleri üzerinden Bakanlar Kurulu’nun belirlemiş olduğu oranlarda yapılır. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) Gelir Vergisi Tevkifat Oranları sayfasından detaylandırılmış gelir vergisi tevkifat oranları hakkında bilgi almak mümkündür. 

Katma Değer Vergisi tevkifatı ise yasada belirli malların alım satımı ya da hizmet bedeli üzerinden hesaplanmakta olan KDV’nin alıcılardan bazı durumlarda tamamı bazı durumlarda kanunda belirlenen oranlarda kesinti yapılarak alınması durumudur. Satıcı yerine vergi sorumlusu sıfatıyla vergi dairesine beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.

Hangi Kurumlar Tevkifat Yapabilir?

Gelir İdaresi Başkanlığı’na göre kısmi tevkifat yapabilecek olan kurumlar;

  • Genel bütçe adı altında yer almakta olan il özel idareleri, katma bütçeli idareler, belediyeler, köyler ile bunların oluşturduğu birlikler,
  • Döner sermaye yöntemi ile çalışmakta olan kuruluşlar,
  • Kamu kurumu mahiyetinde olan mesleki kuruluşlar,
  • Kanunla kurulan ya da tüzel kişiliğe sahip bulunan bankalar, emekli ve yardım sandıkları,
  • Kamu iktisadi kuruluşları ve iktisadi devlet teşekkülleri gibi kamu iktisadi teşebbüsleri özelleştirme niteliğinde bulunan kurumlar,
  • Organize sanayi bölgeleriyle menkul kıymetler ve vadeli işlem borsaları dahil olmak üzere tüm borsalar,
  • Hisselerinin yarısından fazlası doğrudan yukarıda farz edilmiş olan idare, kurum ve kuruluşlara ait bulunan kurumlar, kuruluşlar ve işletmeler,
  • İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda hisseleri işlem görmekte olan şirketler olarak sıralanabilir.

Tevkifat Uygulanabilecek Olan İşlemler Nelerdir?

Tevkifat Gelir Vergisi Kanunu’nun 94.maddesi kapsamında belirtilmiş olan gelir türlerinde uygulanabilmektedir. Bu gelir türleri;

  • Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri,
  • Yemek servisi hizmetleri,
  • Danışmanlık, yapı denetim ve genel denetim hizmetleri,
  • Özel güvenlik hizmetleri,
  • Belirli yapım işleriyle bunlara ilişkin mühendislik ve mimarlık hizmetleri,
  • Teçhizat, makine, demirbaş ve taşıtlara ilişkin bakım, onarım ve tamir hizmetleri olarak sıralanabilir.

Tevkifatlı Fatura Nasıl Hesaplanır?

Toplamda 100 TL tutarlı bir satış faturasında %18 oranında KDV eklenmesiyle genel toplam 118 TL’ye yükselir. Bu satıcının %18 oranında KDV ödeme zorunluluğu olduğu anlamına gelir. Eğer bir tevkifat oranı varsa örneğin kullanılan oran 5/10 ise 18 TL tutarındaki KDV’nin 5/10’u yani 9 TL’lik kısım tevkif edilir. Bu durumda 9 TL’lik KDV sorumluluğu satıcıya kalan 9 TL’lik KDV sorumluluğu alıcıya ait olur. Satıcı için faturanın genel toplamı 109 TL’ye iner.

Önceden tanımlanmış 5/10, 9/10 gibi tevkifat oranları olduğundan alıcının tevkifatlı satış faturası düzenlenmesini talep ettiği durumlarda tevkifat oranının öğrenilmesi gerekir.

tevkifatlı fatura nedir

Tevkifat Yapılmazsa Ne Olur?

Vergisel bağlamda değerlendirildiğinde verginin kaynakta kesilmesi olan tevkifatta vergi sorumlu tarafından mükelleften kesilip vergi dairesine yatırılması sağlanır. Ülkemiz vergi mevzuatında tevkifatın birçok örneği vardır. Gerçek kişilere yapılan iş yeri kira ödemeleri, banka mevduat faizleri, işverenlerin işçilere yaptıkları ücret ödemeleri en sık karşılaşılan tevkifat örnekledir.

Katma Değer Vergisi Kanunu’nda da tevkifat uygulamasına ilişkin düzenlemeler vardır. Kanun’un 9.maddesi gereği Maliye Bakanlığı’nın vergi alacağının emniyet altına alınması amacına yönelik olarak mükellefin ikametgahının, iş yerinin, kanuni merkezinin ya da iş merkezinin Türkiye içinde bulunmaması durumunda ya da gerekli görülen diğer durumlarda vergiye tabi olan işlemlere taraf olanları vergi ödenmesinden sorumlu tutma yetkisi bulunur.

Kısmi tevkifat uygulamasının kapsamında yer alan hizmetlerde işlem bedeli üzerinden hesaplanmış olan KDV’nin bir kısmı alıcı tarafından tevkif edilir ve satıcıya ödenmeksizin doğrudan vergi dairesine ödenir. Tevkifata tabi tutulmayan kısım satıcı tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilir ve beyannamede ödenmesi gereken KDV miktarı çıkması durumunda vergi dairesine ödenir. 

Kısmi tevkifat uygulaması kapsamında yer alan her bir hizmet bedelinin KDV dahil tutarı 1.000 TL’yi aşmadığı durumlarda hesaplanan KDV tevkifata tabi tutulmaz. Sınır aşıldığında ise tutarın tamamı üzerinden tevkifat yapılır. Tevkifat zorunluluğundan kaçınmak için birden fazla fatura düzenlenerek bedelin parçalara bölündüğü tespit edilirse vergi daireleri bütünlük arz ettiği tespit edilen alımların toplamının belirtilmiş sınırı aşıp aşmadığını inceler ve gerekli işlemler yapılır.

Tevkifat yapmak zorunda olan alıcının, sorumlu sıfatıyla beyan edip ödemesi gereken vergiler beyan esilmek ya da eksik beyan edilirse vergi tutarı, vergi ziyaı cezası ve gecikme faiziyle birlikte vergi sorumlusundan tahsil edilmektedir.

Open chat
1
Scan the code
Merhaba,
Nasıl yardımcı olabilirim?