İçindekiler
Yabancı Ortaklı Şirket Kuruluşu Süreci
Türkiye’de yabancı yatırımcılar ve yatırımcılar hakkında oluşturulmuş olan 4785 sayılı kanun kapsamında yer alan hükümlerle birlikte; yabancı yatırımcıların Türkiye’de şirket kurması ve işletmesi güvence altına alınmıştır. İlgili maddeler şu şekildedir:
- Yabancı yatırımcılar Türkiye’de doğrudan yabancı yatırım gerçekleştirebilir.
- Türkiye’deki yabancı yatırımcılar yerli yatırımcılarla eşit muamele görme hakkına sahiptir.
Birçok iş alanında faaliyet gösterilmesi amacıyla yabancı ortaklı şirket kuruluşu için herhangi bir ön onay alınması gerekliliği yoktur. Ancak bazı iş alanlarında ve sektörlerde faaliyet göstermek isteyen yabancı uyruklu kişilerin herhangi bir şirket açmadan önce bakanlıktan onay alması zorunludur. Söz konusu alanlar ve şirketler şu şekilde sıralanabilir:
- Tüketici finans ve kart servisi şirketleri,
- Bağımsız denetim şirketleri,
- Teknoloji geliştirme bölgesi yönetici şirketleri,
- Ticaret borsası şirketleri,
- Sigorta şirketleri,
- Holdingler şeklinde kurulan anonim şirketler,
- Serbest ticaret bölgesini kuran ve işleten şirketler,
- Tarımsal ürünlerin lisanslı depoculuğu ile uğraşan şirketler,
- Döviz bürosu işleten şirketler,
- Faktoring şirketleri,
- Varlık yönetim şirketleri,
- Finansal kiralama şirketleri,
- Bankalar,
- Gözetim şirketleri,
- Genel antrepo ile uğraşan şirketler.
Ülkemizde yabancı gerçek kişi ve yabancı tüzel kişi ortaklı şirketlerin kuruluş süreçleri birbirinden farklı şekilde gerçekleşmektedir. Yabancı kişiler tek başlarına bir sermaye şirketi kurma hakkına sahip olmakla birlikte gerçek ya da tüzel kişilerle ortaklık da kurabilirler. Yabancı uyruklu kişilerin kuruluş işlemleri sırasında; noter tasdikli pasaport tercümesi, vergi kimlik numarası ve ikamet izni varsa bu iznin noter onaylı sureti belgelerini ibraz etmelidirler. Bu evrakların Türk ortaklardan istenen evraklara eklenmesi gerekir.
Yabancı tüzel kişiler, tek başlarına da şirket ve şube açma hakkı vardır. Yabancı uyruklu tüzel kişilerin şirket açılışı için hazırlaması gereken evraklar şu şekildedir:
- Merkez şirkete ait ticaret belgesi,
- Merkez şirket tarafından şirket kuruluşu için hazırlanmış genel kurul kararı,
- Vergi kimlik numarası,
- Vekaletname.
Hazırlanmış olan evrakların içinde apostil onayı ve noter onaylı Türkçe tercüme vardır. Türk ortaklardan istenen evraklar da dosya içine eklendikten sonra şirket açılışı için başvuru yapılması mümkündür.
Çalışma İzni Nasıl Alınır?
Türkiye’de şirket kurmak isteyen kişinin yurt dışında yaşayan bir Türk vatandaşı olması durumunda, yaşadıkları ülkeden aldıkları oturma ya da çalışma izninin noter onaylı tercümesini ibraz etmeleri zorunludur. Türkiye’de yabancı ortaklı şirket kuruluşu yapmak isteyen kişilerin şirket kurması için çalışma izni alınması zorunlu değildir. Şirket kuruluşundan sonra da çalışma izni başvurusunun yapılması mümkündür. Ancak çalışma izni başvurusunda bulunmak için bazı şartların yerine getirilmesi gerekir. Bu şartlar;
- Şirketin ödenmiş sermayesinin en az 100.000 TL değerinde olması, şirketin brüt satışlarının en az 800.000 TL olması veya son yıl gerçekleştirilmiş ihracat tutarının 250.000 USD ve üzerinde olması,
- Çalışma izni talep eden şirkette, her bir yabancı ortak için 5 adet Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının istihdam edilmesidir. Şirkette görevli birden fazla yabancı kişi için çalışma izni alınmak istenmesi durumunda, her bir yabancı için 5 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı istihdam edilmelidir.
Yabancı ortaklı şirket kuruluşu yapıldıktan sonra çalışma izninin alınabilmesi için bahsi geçen şartların yerine getirilmesi zorunludur. Aksi takdirde çalışma izni başvurusu olumsuz bir şekilde sonuçlanacak ve çalışma izni alınamayacaktır. Çalışma izni almak isteyen yabancı ortakların hazırlaması gereken belgeler şu şekildedir:
- En az 6 ay geçerliliği olan oturma izni,
- Başvuru mektubu ve vekaletname,
- Ticaret odasından alınan faaliyet belgesi,
- Bir önceki yıla ait, yeminli mali müşavir ya da vergi dairesi tarafından onaylanmış bilanço tablosu,
- Kimlik bilgilerini içeren pasaport fotokopisi ve 1 adet pasaport fotoğrafı,
- Şirketin son fon ve ortaklık yapısını gösteren, güncel Ticaret Sicil Gazetesi,
- Noter tasdikli tercüme yapılmış diploma ve mezuniyet belgesi,
- Şirkete ilişkin sosyal güvenlik numarası,
- Yabancı ortak olacak kişinin yurt içindeki ve yurt dışındaki ikametgah adresi, telefon numarası ve medeni durumu.
Bu belgelerden bir tanesinin dahi eksik ya da kurum kabul şartlarına uygun olmaması durumunda çalışma izni başvurusu sürecinde aksamalar yaşanması mümkündür.
Yabancı Uyruklu Kişilerin Şahıs Şirketi Kurması
Türkiye’de şahıs şirketi kurmak isteyen yabancı uyruklu kişilerin çalışma izninin olması gerekir. Yabancıların çalışma izni hakkındaki 4187 sayılı kanunun 7.maddesinde bağımsız çalışacak yabancı uyruklu kişilere yönelik düzenlemeler vardır. Bağımsız çalışacak olan yabancıların Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çalışma izni alabilmesi için Türkiye’de 5 yıl boyunca kesintisiz olarak ikamet etmiş olma şartı vardır. Yabancı uyruklu kişiler çalışma izni sahip oldukları takdirde serbest meslek erbabı olarak şahıs işletmesi açma hakkına sahip olurlar.
Çalışma izni olan yabancı uyruklu kişiler Bağımsız Çalışma İzni Müracaat Belgesi sahibi olduktan sonra şahıs şirketi kurabilirler. Bu belge çıkarıldıktan sonraki 3 aylık süre içinde şirket kurulum süreci başlatılmalıdır.