Esnaf Muaflığı Nedir?

Gerçek kişi şirket sahiplerinin en çok merak ettiği konulardan biri esnaf muaflığıdır. Yasada belirlenmiş olan esnaflığa giren bir ticaret şekli olan esnafların faydalanabildiği esnaf muaflığı nedir? Esnaf muaflığı şartları nelerdir? Bu soruların yanıtlarını sizin için hazırladığımız blog yazımızda bulabilirsiniz.

Esnaf muaflığı, genelde el emeğine dayalı gelirleri olan, çok küçük çapta iş yapan sanat ve ticaret erbaplarının gelirini vergi dışı bırakan bir uygulama olarak tanımlanabilir. Esnaf muafiyeti uygulamasının amacı, düşük gelir grubundaki esnafı sosyal ve ekonomik yönden desteklemek, vergi adaletini sağlamaktır. 

Kimler Esnaf Muaflığından Yararlanabilir?

Gelir Vergisi Kanununun vergiden muaf esnafı düzenleyen 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) ve (10) numaralı bentleri kapsamında; evlerde üretilen ürünlerin satışında esnaf muaflığından faydalanılabilmektedir. 

• Evlerde üretilen ürünlerin satışında esnaf muaflığı 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının 6 numaralı bendi kapsamında; evlerinde kendi el emekleri ile imal ettikleri ürünleri bir işyeri açmaksızın satan kişiler esnaf muaflığından faydalanabilir.
• 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının 10 numaralı bendi kapsamında; evlerinde kendi el emekleri ile imal ettikleri ürünleri bir işyeri açmaksızın sadece internet üzerinden satan kişiler esnaf muaflığından yararlanmaya başlamıştır.

Esnaf Muaflığından Faydalanma Şartları Nelerdir?

Gelir Vergisi Kanunu’nun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının 6 numaralı bendi kapsamında belirtildiği üzere;

İmal edilen ürünlerin, 193 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendi kapsamında;

• Evlerde kullanılan dikiş, nakış, mutfak robotu, ütü ve benzeri makine ve aletler hariç olmak üzere, sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve aletlerin kullanılmaması, 
• Dışarıdan işçi çalıştırılmaması,
• Ürünlerin işyeri açmaksızın satılması,  
• Ürünlerin, pazar takibi suretiyle satılmaması, 
• Ürünlerin, ticari, zirai veya mesleki faaliyetleri dolayısıyla gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olanların düzenledikleri kermes, festival ve panayırlarda satılmaması, 
• Ticari, zirai veya mesleki kazancı dolayısı ile gerçek usulde gelir vergisine tabi olunmaması, 
• Faaliyetin, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapılmaması.

Gelir Vergisi Kanunu’nun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının 10 numaralı bendi kapsamında;

• Ürünlerin işyeri açmaksızın satılması,  
• Sanayi tipi ve ya seri üretim yapabilen makine ve aletler kullanılmaması,  
• Ürünlerin sadece internet ve benzeri elektronik ortamdan satış yapılması, 
• İkametgâhlarının bulunduğu yerdeki tarha yetkili vergi dairesine başvurarak “Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi” alınması.
• Türkiye de kurulu bankalarda internetten yapılan satış gelirlerinin tahsilini ve bu gelirleri üzerinden tevkifat yapılmasını teminen bir ticari hesap açılması ve tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi, 
• Bir takvim yılında elde edilen hasılatın 2023 yılı için 700.000 Türk lirasını (323 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğ) aşmaması, 
• Ticari, zirai ve ya mesleki kazancı dolayısı ile gerçek usulde gelir vergisine tabi olunmaması, 
• Faaliyetin, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapılmaması.

Esnaf Muaflığından Faydalanmak İçin Bir Yıl İçerisindeki Satış Tutarı Ne Kadar Olmalıdır?

Gelir Vergisi Kanunu’nun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının 6 numaralı bendi kapsamında;

• Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendi kapsamında esnaf muaflığından faydalananların; evlerde imal ettikleri ürünleri, internet ve benzeri elektronik ortamlarda da satmaları halinde esnaf muaflığından faydalanmaları mümkündür. Bu muaflıktan faydalanılabilmek için internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden yıl içinde gerçekleştirilen satış tutarının ilgili yıl içinde geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarını (2023 yılı için 120.096 TL’yi) aşmaması gerekmektedir.
• Ürünlerin İnternet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satılması durumunda, satış tutarının ilgili yıl içinde geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarını aşmaması şartı, her bir ürün cinsi için ayrı ayrı değil, tüm ürünlerin toplam satış tutarı için geçerli olmaktadır.
• Satışların bir kısmının internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden, bir kısmının muafiyet kapsamında diğer şekillerde yapılması hâlinde; satış tutarının ilgili yıl içinde geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarını aşmaması şartı, yalnızca internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden yapılan satışlar için geçerlidir. Diğer şekillerde yapılan satışlarda tutar sınırlaması uygulanmamaktadır.

Gelir Vergisi Kanunu’nun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının 10 numaralı bendi kapsamında;

• Bir takvim yılında elde edilen hasılatın 2023 yılı için 700.000 TL’yi aşması hâlinde, içinde bulunulan takvim yılında esnaf muaflığından faydalanılabilecek, izleyen takvim yılının başından itibaren ise esnaf muaflığından faydalanılamayacaktır. Muaflığa ilişkin şartları kaybedenler, izleyen takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirilir ve tekrar aynı muafiyetten faydalanamaz. Hasılat tutarı her yıl yeniden değerlenmek suretiyle belirlenir.

Esnaf Muaflığı Belgesi Nereden Alınır?

Esnaf muaflığı belgesi alacak kişiler, tarha yetkili vergi dairelerine başvurmalı ve ilgili tebliğin Ek-1’inde bulunan “Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi (GVK Madde 9/10 Kapsamında Olanlar İçin)” almalıdır. Bu belgeyi alarak esnaf muaflığından faydalananların üç yılda bir tarha yetkili vergi dairelerine başvurarak durumlarını güncellemeleri gerekliliği bulunmaktadır.

Esnaf muaflığı belgesi, ilgili bölümler doldurulduktan sonra vergi dairesi tarafından onaylanır. Söz konusu belgenin, geçerli olduğu süre boyunca çoğaltılmak suretiyle kullanılması mümkündür. 

İnternet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden yıl içinde yapılan satışların ilgili yılda geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarını geçmesi durumunda, esnaf muafiyeti kaybedebilir ve izleyen takvim yılı başı itibarıyla gelir vergisi mükellefiyeti tesis edilir.