Bir insanın temel ihtiyaçlar olarak kabul edilen beslenme, giyim, barınma, ulaşım ve ısınma gibi ihtiyaçlarını karşılamasına yetecek düzeyde belirlenmiş ve bir işçiye verilebilecek en düşük maaş asgari ücret olarak adlandırılır. İşverenlerin, çalışanlarına asgari ücretten daha düşük olacak şekilde maaş vermesi kanunen yasaktır. Bu tür bir durumun tespiti halinde işveren cezai yaptırım ile karşı karşıya kalabilir. İşçi için haklı fesih nedenlerinin başında asgari ücretin altında maaş verilmesi gelir. Bu aynı zamanda 1 yıldan daha uzun süredir çalışmakta olan işçiye kıdem tazminatı alma hakkı doğurur.
01/07/2022 karar tarihli ve 2022/1 karar no’lu asgari ücret tespiti komisyonu kararı çerçevesinde işçinin bir günlük normal çalışmasının karşılığı olan asgari ücret 01/07/2022 – 31/12/2022 tarihleri arasında geçerli olmak kaydıyla 215,70 TL olarak belirlenmiştir.
29 Haziran ve 30 Haziran tarihlerinde yapılan Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantılarının ardından açıklanan asgari ücret zammıyla birlikte işsizlik maaşı, doğum borçlanması, engelli aylığı, 65 yaş üstü aylıkları, genel sağlık sigortası primi ve rapor ücretleri gibi pek çok alanda değişiklik söz konusu olmuştur.
Yapılan zammın ardından 1 Temmuz 2022 tarihinden itibaren geçerli olmak kaydıyla asgari ücretin brüt 6.471 TL ve net 5500.35 TL oldu. Bu rakamlara göre 2022 yılının Ocak dönemine oranla net asgari ücrette yaklaşık %30’luk bir artış söz konusudur. 2021 yılıyla kıyaslandığında ise net asgari ücretteki kümülatif artış oranı yaklaşık %95’e ulaşmıştır.
Asgari ücrette yapılan artış çalışanlar açısından vergi istisnası tutarının artışı kadar ek gelir avantajı anlamına gelmektedir.
Yeni Asgari Ücret İşveren Maliyeti
1 Temmuz 2022 tarihinden itibaren çalışma karşılığı olarak ödenecek asgari ücretin işverene maliyeti şu şekildedir:
| Brüt Asgari Ücret | 6.471,00 TL |
| SGK Primi (%14) | 905,94 TL |
| İşsizlik Sigortası Primi (%1) | 64,71 TL |
| Net Asgari Ücret | 5.500,35 TL |
| SGK Primi İşveren Payı (%15,5) | 1.003,01 TL |
| İşveren İşsizlik Sigorta Primi (%2) | 129,42 TL |
| İşverene İlave Maliyeti | 7.603,43 TL |
| İşverene Önceki Maliyeti | 5.879,70 TL |
| İşverene Maliyet Farkı | 1.723,73 TL |
Yukarıdaki tabloda bulunan hesaplamalar 5 puan indirimli olarak hesaplanmış olduğundan SGK borcu olanların %5 artırılarak sigorta primlerini ödemesi gerekir.
Yapılan asgari ücret zammı üzerinden BAĞ-KUR çalışanlarının aylık alt limit primleri 2.232,50 TL olarak güncellendi. BAĞ-KUR çalışanlarının sigorta primlerini düzenli olarak ödemeleri durumunda uygulanacak %5 indirimin ardından ödeyecekleri prim alt limitleri 1.908,95 TL’dir.
Asgari ücret zammıyla birlikte işverene işçi başına 100 TL destek verileceği konusunda da açıklama yapıldı. Bu doğrultuda borçlarını düzenli bir şekilde ödemekte olan mükellefler, asgari ücret üzerinden 100 TL ek destekler 2.003,08 TL prim ödemesi yaparken, borçlarını düzenli olarak ödemeyen mükelleflerin ödeyeceği prim 2.426,63 TL’dir.
Ayrıca asgari ücrete yapılan zamla birlikte Genel Sağlık Sigortası’nın 150,12 TL olan primi 195 TL’ye yükselirken 1.296 lira olan 65 yaş üstü aylığı 1.684 TL olarak belirlendi. 2022 yılının ilk 6 ayında 1 yıllık çalışma karşılığı asgari ücretli çalışan 5.004 TL kıdem tazminatı hak ediyorken belirlenen yeni asgari ücretle birlikte her yıl için hak edile kıdem tazminatı 6.471 TL oldu.
Emekli İşçinin (SGDP) İşverene Yeni Maliyeti
| Brüt Asgari Ücret | 6.471,00 TL |
| SGDP İşçi Payı (%7.5) | 485,32 TL |
| Gelir Vergisi (%15) | 72,80 TL |
| Net Asgari Ücret | 5.912,88 TL |
| İşveren SGDP (%22,5) | 1.261,84 TL |
| Kısa Vadeli Sigorta Kolları İşveren Sigortası Primi (%2) | 129,42 TL |
| İşverene Maliyeti | 7.862,26 TL |
| İşverene Önceki Maliyeti | 6.229,98 TL |
| İşverene Maliyet Farkı | 1.632,28 TL |