2024 Demirbaş ve Amortisman Sınırı

2024 demirbaş ve amortisman sınırı 6.900 TL olarak açıklanmıştır. Demirbaş ve amortisman sınırı KDV hariç tutar dikkate alınarak uygulanmaktadır. 2024 yılı demirbaş ve amortisman sınırı olarak belirlenen 6.900 TL aynı zamanda fatura kesme sınırı olarak da dikkate alınır. Fayda ömürleri göz önünde bulundurulmak kaydıyla bu sınırın altında KDV hariç tutara sahip demirbaşlar, “Gider Sayılan Demirbaşlar” hesabının altında izlenebilir.

Demirbaş Nedir?

Bir işletmenin faaliyetlerinde kullandığı her tür eşya ya da malzeme demirbaş olarak adlandırılmaktadır. İşletmenin iş süreçlerini yürütmek için gerekli olup bir kişinin ya da yerin üzerine kayıtlı olan, bir çalışandan diğerine devredilmesi ve kaybedilmemesi gereken eşyalar olan demirbaşlar, uzun süre dayanan ve işletme açısından pozitif değer yaratan eşyalar olarak tanımlanabilir. Herhangi bir demirbaşı gider göstermek için o yıl için geçerli olan demirbaş ve amortisman sınırından daha düşük KDV hariç değere sahip olması şartı aranır.

Amortisman Nedir?

Amortisman, duran ve kullanımda olan malların aşınma ve yıpranma payı olarak tanımlanabilir. Yıpranmış malın amortisman uygulamasına tabi tutulması ise amortize etmek olarak adlandırılır. Bir işletme bir malı 1 yıldan daha uzun süre kullandığı ve söz konusu mal yıprandığı, eskidiği ya da değerini kaybettiğinde amortiye edilerek malın kaybettiği değerin parasal değeri işletme tarafından gider olarak kaydedilmektedir.

Amortize edilebilecek mallar belirli yönetmeliklerle sıralanmış ve bir malın amortiye edilmesi için taşıması gereken şartlar belirlenmiştir. Bu kapsamda 3 farklı amortisman türü bulunmaktadır:

• Normal Amortisman: Eşit tutarlı amortisman olarak da adlandırılan bu amortisman türünde; Maliye Bakanlığının belirlediği oranla birlikte malın tutarına sabit olarak eklenerek ya da malın ömrüne bölünerek yıpranma payı hesaplanır.
• Azalan Bakiyeler Yöntemi: Yıpranma payı ilk yıl malın alış değerine göre, sonraki yıllarda ise net defter yöntemi kullanılarak hesaplanır.
• Fevkalade Amortisman: Yangın, sel ve deprem gibi olağanüstü durumlarla karşılaşan işletmeler, gerekli oluşumlara başvurabilir ve mallarının belirli bir kısmının amortiye edilmesi talebini iletebilirler.

Amortisman hesaplaması ise tercih edilen amortisman türüne göre değişiklik gösterebilmektedir. Doğru hesaplama yapılması için amortisman türü doğru bir şekilde belirlenmelidir.

Amortisman Ayırma Koşulları Nelerdir?

Bir malı amortize edebilmek için sağlanması gereken şartlar şu şekilde sıralanabilir:

• Malın en az 1 yıl boyunca işletme kullanımında kalmış olması,
• Söz konusu malın her yıl belirlenen ve hangi malların amortize edilip edilmeyeceğinini belirleyen amortize sınırını geçmesi,
• Malın eskiyebilir, yıpranabilir ve kullanıma bağlı olarak değerini kaybedebilir bir yapısının olması,
• Söz konusu malın, amortisman değerlemesinin yapıldığı tarihte işletme envanterinde ve kullanımında bulunması.

Amortisman Neden Ayrılır?

İşletmenin yıpranan mallarından doğan zararının karşılanabilmesi, amortisman ayrılmasının en önemli nedeni olarak kabul edilir. Amortisman ayrılması sayesinde ürünün kullanılması yoluyla sağlanan gelir ve zaman içinde meydana gelen yıpranmayla değer kaybı maliyeti eşitlenir. Mal sahibi işletmeler söz konusu malı kullanarak elde ettikleri gelirle malın aşınma, yıpranma, eskime ve değer kaybetme maliyetini eşitlemiş olurlar. İşletmelerin bir yıldan daha uzun süredir kullandıkları malları amortize edip amortisman tutarını gider olarak kaydetmesi mümkündür.

Amortisman Oranı Değiştirilebilir mi?

Amortisman oranının değiştirilmesi söz konusu değildir. İşletme amortisman hesaplaması yapmaya başladığında esas aldığı amortisman oranını, ilerleyen amortize dönemlerinde ve hesaplarında kullanmaya devam etmelidir. Amortize dönemleri değiştikçe değişen hesaplama yöntemleri geçmiş yılların oranlarını da kapsadığı için ilk etapta belirlenen amortize oranı ilerleyen dönemlerde de kullanılmalıdır.

İşletmenin amortisman oranını değiştirmesi, söz konusu malın her dönemde farklı bir gider kalemi oluşturmasına neden olur. Amortize oranını değiştirmek hem gelir gider kalemlerinde dengesizlik oluşturur hem de amortisman uygulamasının temel amacına ve uygunluğuna ters bir durumdur.

Amortisman Tablosu Nasıl Hazırlanır?

Bir işletmenin sahip olduğu malların çeşitli formüllerle hesaplanan amortize değerlerini ve tutarlarını bir arada bulunduran tablo amortisman tablosu olarak adlandırılır. İşletmeler sahip oldukları malların amortisman tutarlarını hesaplayabilir ve amortisman tablosunu kolayca oluşturabilirler. Amortisman tablosu hem işletmenin tüm amortize değerlerini bir arada görmesi hem gider olarak kayıt edebilmesi açısından son derece önemlidir. Gider kalemi olarak kaydedilen amortize tutarları sayesinde işletmenin kullandığı mal ile söz konusu malın maliyeti, yıpranma payı vasıtasıyla eşitlenebilir.

Hangi Varlıklara Amortisman Ayrılır?

Vergi Usul Kanununun 269 sayılı maddesinde hangi malların amortize edilebileceğine dair bilgilendirme yer almaktadır. Bu mallar arasında gayrimenkuller, tesisat makineleri, gemiler ve diğer taşıtlar sayılabilir. Bunlara ek olarak demirbaş mallar, sinema filmleri ve telif haklarının da amortismana konu olması mümkündür. Ev döşemek için gerek duyulan eşyalar yani mefruşat ile aletlerin de amortize edilmesi söz konusu olabilir. Ahşap, beton, kerpiç, tank, atölye, fabrika, demir, çelik, istasyon, apartman, ev, emsal binalar, seralar, prefabrik yapılar, nakış makineleri, sıvı gaz buharlaştırıcılar, peştemallar ve doğal gaz basınç ölçüm istasyonları da amortisman konusu haline gelebilir.