Hangi Tür Şirket Kurmak Daha Avantajlı?

Hangi tür şirket kurmanın daha avantajlı olduğu girişimin niteliğine, büyüklüğüne ve daha birçok faktöre göre değişebilir. Bu nedenle hangi tür şirket kurmanın daha avantajlı olduğu her girişimin kendine özgü şartları çerçevesinde değerlendirilmelidir. Bu noktada göz önünde bulundurulması gereken faktörler arasında; yıllık satış hedefi, ortaklık yapısı, kurumsal imaj, teşvikler, işin sürekliliği, büyüme planları, sermaye, vergi muafiyetleri ve yatırımcı durumu sayılabilir. 

Şahıs İşletmelerin Avantajları ve Dezavantajları

Şahıs işletmeleri 1 ya da 2 iş gününde kurulabilen ve aynı sürede faaliyetleri sonlandırılabilen işletmeler olduğu için çok avantajlıdır. Sermaye koyma ve ticaret siciline kayıt olma zorunluluğu bulunmaz. Bu nedenle limited şirkete ve anonim şirkete göre şahıs şirketlerinin kuruluş masrafları daha düşüktür. Aynı zamanda muhasebe ücretleri de daha uygun rakamlar olur.

Şahıs işletmesi sahibi olan 29 yaş ve altındaki genç girişimciler Gelir Vergisi Kanunu kapsamında 3 dönem boyunca yıllık 75.000 TL’ye kadar vergi muafiyetinden yararlanabilirler. Ayrıca 1 yıl süreyle BAĞ-KUR primlerinden muaf olurlar. 

KOSGEB tarafından sunulan Geleneksel Girişimci Desteği Programı’nın şahıs işletmelerine sağladığı destek tutarları limited ve anonim şirketlere oranla daha düşüktür. Bu destekten yararlanmak için Geleneksel Girişimci Eğitimi tamamlanmalıdır.

Gerçek kişiler Gelir Vergisi Kanunu’nda tanımlandığından Kurumlar Vergisi ile yükümlü tutulmazlar. Ancak KDV, Gelir Vergisi ve Muhtasar mükellefidirler. Artan oranlı bir vergi olan Gelir Vergisi, sermaye şirketlerinin yüksek gelir tutarlarında daha fazla vergi ödemek zorunda kalmasına neden olabilir. Düşük gelir elde edildiğinde şahıs işletmesi vergi açısından daha karlı olmakla birlikte gelir arttıkça bu durum bir dezavantaj haline gelebilir.

29 yaşını doldurmayan, kurumsal imaja öncelik vermeyen, yıllık karlılığının üst gelir dilimine yakın olmayacağını öngören ya da ticari faaliyetlerini bir süre sonra sonlandırmak isteyen girişimciler şahıs işletmelerini tercih edebilirler.

Limited Şirket Avantajları ve Dezavantajları

Limited şirket, şahıs işletmelerine göre daha yüksek kurumsal imaja sahiptir. Kuruluş aşamasında sermayenin nakit olarak tamamlanması zorunluluğu yoktur. Kuruluş, tescil, sicil ve defter tasdik işlemlerindeki harçlar ve ödemeler anonim şirketlere göre daha avantajlıdır.

Limited şirket kurmak için tek ortak yeterli olmasına karşın ortaklardan en az birinin müdür olması zorunluluğu vardır. Limited şirketlerde şirket ortakları, şirketin özel borçlarından taahhüt ettikleri sermaye tutarıyla sınırlı olmak kaydıyla sorumludurlar. En az 10.000 TL sermayeyle kurulabilen limited şirketler, sermayelerini kuruluş tarihinden itibaren 24 ay içinde tamamlamalıdırlar. 

Limited şirketler; KOSGEB, TÜBİTAK ve ekonomik paketler sunan diğer kamu kuruluşlarının oluşturduğu programlardan yararlanabilirler. Ancak KOSGEB bazı desteklerinde, şirket kuruluş tarihinden önce başvuruda bulunulması şartını arar. 

Kurumlar Vergisi mükellefi olan limited şirketler, şirketin dönem karından %22 oranında Kurumlar Vergisi ödemesi yaparlar. Aynı zamanda kar payı dağıtımları da gelir vergisine tabi olmaktadır. Limited şirketlerin faaliyetlerinin sonlandırılması şahıs işletmeleri gibi kısa ve pratik değildir.İlk olarak en az 6 ay süren tasfiye sürecine gidilir. Bu sürede şirketin yerleşik adresinin olması, vergi yükümlülüklerini yerine getirmesi ve muhasebe ücretlerini ödemesi gerekir.

Yüksek miktarlarda yıllık satışlar hedefleyen, işini büyütmeye odaklanan ancak hem bütçe hem sermaye anlamında anonim şirket sahibi olmanın gerekliliklerini yerine getirme konusunda zorlanacağını düşünen girişimcilerin limited şirket kurulumunu tercih etmeleri ve ticari hayattaki faaliyetlerine bu şekilde devam etmeleri avantajlı bir durumdur.

Anonim Şirket Avantaj ve Dezavantajları

Anonim şirketler daha kurumsal ve ticari açıdan prestijli şirketlerdir. Yönetim kurulu tarafından yönetilen anonim şirketler tek ortak ile kurulabilirler. Ortakların şirkete karşı sorumluluğu, taahhüt ettikleri esas sermaye paylarını ödemektir. En az 50.000 TL sermaye ile anonim şirket kuruluşu yapılabilir. Kuruluş sırasında sermayenin %25’i hazır olmalı, kalan miktar kuruluşu izleyen 24 ay içinde tamamlanmalıdır. 

Anonim şirketlerin en önemli dezavantajı kuruluş işlemleri sırasında daha fazla sermaye gerekmesi, tescil-sicil ve muhasebe işlemlerinden maliyetin daha yüksek olmasıdır. 

Şirket kuruluşu yapmak isteyen girişimciler; kurumsal yapının işleri için ne kadar önemli olduğunu, açacakları şirkete ilerleyen dönemde yatırımcı almayı planlayıp planlamadıklarını, hukuki yükümlülük açısından ne kadar sorumluluk almak istediklerini değerlendirmelidirler. Bu noktalar değerlendirildikten sonra şirket türünün seçilmesi çok daha doğru bir adım olacaktır. 

Bu aşamadan sonra karar verilen şirketin kuruluş işlemleri için vergi dairesi, noter, ticaret sicili ve SGK gibi resmi kurumlara başvuru işlemleri gerçekleştirilir. Bu aşamada mali müşavirlerden destek alınarak sürecin hızlı ve aksaksız bir şekilde ilerlemesi sağlanabilir.