Muhtasar Beyanname Nedir? Nasıl Hesaplanır?

İşverenlerin ya da vergi tevkifatı yapan kuruluşların en çok dikkat etmesi gereken konuların başında muhtasar beyanname gelir. Muhtasar beyanname gelir vergisi beyanlarından biri olup özel şirketler, kamu kuruluşları, dernekler ve vakıflar gibi kurumlar tarafından devlete bildirilmektedir.

Muhtasar vergisi en basit şekliyle stopaj usulü bir vergilendirme yöntemi olarak tanımlanabilir. Muhtasar vergisi ödeme yükümlülüğü bulunan mükelleflerin, dönemsel muhtasar vergilerini beyan ederken kullandıkları evraka ise muhtasar beyanname adı verilir. Muhtasar vergisinin ödemesi, esas borçlu yerine o borçlunun vergisini ödemekle mükellef kuruluş tarafından gerçekleştirilir. Örnek vermek gerekirse, ticari bir firmada çalışan personel doğrudan borçlu olarak kabul edilir ve personele ait muhtasar vergisinin ödemesi, gelir henüz çalışanın eline geçmeden önce mükellef kuruluş olan ticari firma tarafından yapılır.

Muhtasar Beyanname Nasıl Hesaplanır?

Muhtasar vergisi, stopaj vergi matrahı olarak da isimlendirilmektedir. Muhtasar vergisi, verginin ödemesini yapacak olan kuruma ve vergisi ödenecek şahısların koşullarına göre farklılaşabilir. Bu değişikliklerin hesaplanması sırasında vergi idaresi tarafından verilen kodlar kullanılır.

Muhtasar Beyanname Kodları Nelerdir?

Muhasebe ve vergi işlemlerinde farklı muhtasar beyanname kodları kullanılır. Kullanılan kodlar ve anlamları şu şekilde sıralanabilir:

• 011: Asgari ücretli çalışanlar için kullanılan kodun vergi oranı %15’tir.
• 012: Diğer ücretli çalışanlar için kullanılan kodun vergi oranı %15 ila %30 arasında değiştir.
• 031: Yıllara yayılan inşaat işleri için kullanılan kodun vergi oranı %3’tür.
• 032: Kurumlara yapılan hak edişlerden kesilen inşaat vergisi için kullanılan kod %3 oranında vergiye tabidir.
• 041: GVK 70. madde kapsamında gerçekleştirilen ödemeler için kullanılan kodun vergi oranı %20’dir.
• 042: Kooperatiflere ait olan taşınmazların kiralanması durumunda kullanılan kodun vergi oranı %20’dir.
• 093: Ticaret borsalarında tescil edilerek alınan zirai mahsuller için kullanılan kod %3 oranında vergilendirilmektedir.

Kimler Muhtasar Beyanname Verir?

Muhtasar beyanname vermekle yükümlü olan kuruluşlar şu şekilde sıralanabilir:

• Ticari şirketler,
• Dernekler,
• Vakıflar,
• İktisadi kamu
• teşebbüsleri ve kamu idare müesseseleri,
• Kooperatifler,
• Vergiye tabi serbest meslek erbapları,
• İş ortaklıkları,
• Yatırım fonu yöneticileri.

Muhtasar Beyanname Ne Zaman Verilmelidir?

Muhtasar beyanname bir ya da üç aylık periyotlar ile düzenlenmekte ve muhtasar beyanname verme süresi, vergisi ödenecek olan kişilerin sayısına göre değişiklik göstermektedir. Sorumlu olduğu vergi mükelleflerinin sayısı 10’dan az olan kuruluşlar ya da şirketler üç aylık beyanname düzenleyebilirler. Kuruluş ya da şirket 10’dan fazla kişinin muhtasar vergisini ödemekle yükümlüyse her ay muhtasar beyannamesi düzenlemesi gerekir. Muhtasar beyannamesi her ayın 26’sında ödenmektedir. Ödeme sırasında damga vergisini unutmamak da önemlidir. Muhtasar vergisi isteğe bağlı olarak internet üzerinden ödenebilir.

Muhtasar Beyanname Ne İşe Yarar?

Muhtasar beyanname, vergi beyanının klasik yöntemlere göre daha kolay olduğu bir uygulama olarak dikkat çeker. Muhtasar beyannameyi hazırlamakla yükümlü olanların başında ticari şirketler bulunur. Komandit, kolektif, limited ve anonim şirketler bu kategoride yer alarak muhtasar beyanname vermekle yükümlüdürler.

Muhtasar beyannamede stopaj kesintilerinin açık bir şekilde belirtilmesi gerekir. Bunu belirtmesi gereken kurumların başında dernekler gelir. Bu kategoride değerlendirilen vakıflar da muhtasar beyanname usullerine tabidirler. Bunların yanı sıra ortaklık yoluyla işleyen ticari kuruluşların, iktisadi kamu kuruluşlarının ve yatırım fonu yöneticiliği yapanların muhtasar beyanname hazırlaması gerekir. Tüm bunlara ek olarak, kamu kuruluşlarının ve idarelerinin de muhtasar beyanname verme yükümlülüğü bulunmaktadır.

Muhtasar Beyanname Örneği

Muhtasar beyanname, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan şablon ve yönlendirmelere uygun olacak şekilde hazırlanmalıdır. İlerleyen dönemde herhangi bir sorunla karşı karşıya kalınmaması için gerekli tüm bilgiler muhtasar beyannamede eksiksiz bir şekilde bulunmalıdır. Muhtasar beyannamede bulunması gereken bilgiler şu şekildedir:

• Vergi kesitini yapan kişinin diğer bir deyişle işverenin adı soyadı ya da unvanı ve iş yeri adresi,
• Aylık bordroların özeti,
• Muhtasar beyannamenin verildiği ay ya da aylar,
• Çalışan sayısı,
• Çalışanlara ödenen tüm maaş, prim ve diğer ödemeler,
• Vergi kesintisine tabi olan diğer ücretler,
• Maaşlardan yapılan vergi kesintileri,
• Ödeme yapılan kişinin adı soyadı, adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve mükellef numarası,
• Ödemenin miktarı ve türü,
• Muhtasar beyannamenin düzenlendiği tarih ile yetkili kişinin imzası.

Muhtasar Beyanname Türleri

1003A kodlu muhtasar ve prim hizmet beyannamesi, vergi kesintileriyle sigorta primlerinin birlikte bildirilmesine mahsus genel kullanıma açık bir beyanname olarak tanımlanabilir. Tüm vergi kesintileri ile çalıştırılan sigortalıların prim ve hizmet bilgileri bu beyanname ile beyan edilir.

Vergi kanunlarına göre vergi kesintisi yapmak zorunda olanlarla 5510 sayılı kanuna göre sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini bildirmekle yükümlü olanlar, yalnızca hizmet erbabına ödenen ücretlerden yapılan vergi kesintilerini matrahlarıyla birlikte ve sigortalının sigorta primleri ve kazançları toplamı, meslek adları ve kodları ve prim ödeme gün sayılarını 1003B Beyanname kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile elektronik ortamda gönderebilirler.