Mal ve Hizmet İhracatçılarına Yeşil Pasaport

Son 3 takvim yılı itibarıyla yıllık ortalama 500.000 USD üzerinde ve 3 yıllık toplam ihracatı 1.500.000 USD üzerinde olan ihracatçı firma temsilcilerinin yeşil pasaport alma hakkı vardır. Bu konudaki düzenleme; Bakanlar Kurulu’nun 22.03.2017 tarihinde yürürlüğe giren 2017/9962 sayılı “İhracatçılara Hususi Damgalı Pasaport Verilmesine İlişkin Esaslar Hakkında Kararı” kapsamında yer alır. 

Son 3 takvim yılı itibarıyla (2019, 2020 ve 2021 ) yıllık ortalama ihracatı;

• 500.000 USD ila 10.000.000 USD arasında (10 milyon dolar dahil) olan firmalara 1, (Toplam İhracat 1,5 Milyon ABD Doları ile 30 Milyon ABD Doları arasında olmalı)
• 10.000.000 USD üzeriyle 25.000.000 USD arasında olan firmalara 2, (Toplam İhracat 30,01 Milyon ABD Doları ile 75 Milyon ABD Doları arasında olmalı)
• 25.000.000 USD üzeriyle 50.000.000 USD arasında olan firmalara 3, (Toplam İhracat 75,01 Milyon ABD Doları ile 150 Milyon ABD Doları arasında olmalı)
• 50.000.000 USD üzeriyle 100.000.000 USD arasındaki firmalar 4, (Toplam İhracat 150,01 Milyon ABD Doları ile 300 Milyon ABD Doları arasında olmalı)
• 100.000.000 USD üzerinde olan firmalara ise 5 (Toplam İhracat 300,01 Milyon ABD Dolarının üzerinde olmalı)

Pasaport alma hakkı kazanan firmalar, resmi dış ticaret istatistikleri esas alınmak kaydıyla Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenir. İhracatçı firmaların sahipleri, ortakları ile çalışanları hususi damgalı pasaport yani yeşil pasaport hakkından yararlanabilirler. Ayrıca firmanın sahip ya da ortakları tüzel kişi olduğu durumlarda bu tüzel kişiliğin sahipleri, ortakları ya da çalışanlarına hususi damgalı pasaport yani yeşil pasaport verilmesi mümkündür. 

Serbest bölgelerin yurt dışına satışları, söz konusu ihracat tutarları belirlenirken dikkate alınsa da yurt içinden serbest bölgeye getirilen, üretim ve işleme faaliyetine tabi tutulmaksızın yurt dışına yapılan satışlar tutar hesaplanırken dikkate alınmaz.

Söz konusu haktan faydalanması mümkün olan firmaların yetkililerine, Türk Ceza Kanunu’nun ilgili maddesinde belirtilmiş olan süreler geçmiş ve kasten işlenen bir suç nedeniyle bir yıl ya da daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa dahi; devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkum olmaması şartına bağlı olarak 4 yıl süreyle hususi damgalı pasaport yani yeşil pasaport verilebilir. 

Hususi damgalı pasaport yani yeşil pasaport müracaatı, Ticaret Bakanlığı’nın Talep Formu aracılığıyla ve online ön başvuruda belirtilen belgeler ibraz edilerek üyesi bulunulan İhracatçı Birliği’ne yapılmalıdır.

Yeşil Pasaport Başvuru Süreci

İhracatçı Birlikleri yeşil pasaport müracaatında bulunan kişinin firma yetkilisi olduğu ve talep formunu imzalayan firmayı temsile yetkili kişi/kişilerin söz konusu yetkiye haiz olduklarına ilişkin ibraz edilen belgeleri inceler. Daha sonra imzalanan talep formu, firma tarafından Ticaret Bakanlığı Bölge Müdürlüğü’nün onayına sunulur.

Ticaret Bakanlığı Bölge Müdürlüğü onayını takiben Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’ne bağlı ilgili İl Nüfus Müdürlüğü’ne hususi damgalı pasaport yani yeşil pasaport başvurusu şahsen yapılır.

Hususi damgalı pasaport yani yeşil pasaport alan firmaların yetkilileri pasaportun geçerli olduğu süre içinde hususi damgalı pasaport yani yeşil pasaport alma şartlarından herhangi birini kaybederse bu durumun gerçekleştiği tarihten sonraki en geç 3 iş günü içinde pasaportunu iade etmekle yükümlü tutulurlar. Bu durum firma tarafından pasaport talep formunu onaylayan Ticaret Bakanlığı Bölge Müdürlüğü’ne bildirilir. Bu durumda iade yükümlülüğünü yerine getirmediği tespit edilen firma yetkililerine ve bildirim yükümlülüğünü yerine getirmediği tespit edilen firmanın diğer yetkililerine dört yıl süreyle yeşil pasaport verilmesi söz konusu olmaz. 

Uygulama ile ilgili karar uyarınca hususi damgalı pasaport alma hakkına sahip olan kişilerin eşlerinin ve çocuklarının uygulamadan yararlanması söz konusu değildir.

Hususi Damgalı Pasaport Almak İçin Gereken Evraklar

• Islak imzalı ve kaşeli dilekçe aslı
• Önlü arkalı tek yaprak talep formunun aslı (Talep Formu’nda yer alan isim-soy isim-imza alanları hariç tüm alanlar bilgisayarla doldurulmalıdır)
• İmza sirkülerinin aslı, noter onaylı suret aslı ile fotokopisi (İşlemler tamamlandığında bu belgeler geri talep edilebilir)
• Müracaat sahibinin firma ortağı ya da sahibi olduğu durumlarda güncel ortaklık yapısını gösteren Ticaret Sicil Gazetesi’nin fotokopisi
• Nüfus cüzdanı/T.C. Kimlik Kartı fotokopisi,
• Başvuru sahibinin çalışan olduğu durumlarda son 3 aylık SGK e-Bildirge fotokopisi

Anonim şirketlerde firmanın son genel kurul Hazirun listesinin fotokopisiyle birlikte aşağıda yer alan evraklardan birinin ibrazı yeterli kabul edilir:

• Güncel ortaklık yapısını gösteren Ticaret Sicil Gazetesi
• Ticaret Sicil Müdürlüğü’nden alınan ve firmanın ortaklık yapısını gösteren yazı
• Firmanın pay defterinin ilk sayfasının fotokopisi ve ilgili kişinin bulunduğu sayfa/sayfaların noter onaylı örneği
• İlgili kişiye pay devri yapıldığını gösterir Yönetim Kurulu kararının noter onaylı örneği
• Firmanın halka açık olduğu durumlarda Merkezi Kayıt Kuruluşu’ndan (MKK)  son 3 ay içinde alınan ve başvuru sahibinin ortaklığını gösterir yazı.