Konaklama Vergisi Nedir? Kimlerden Konaklama Vergisi Alınır?

Konaklama vergisi 2019 yılında gündeme gelmiş olup Hazine Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanan Konaklama Vergisi Uygulama Genel Tebliği’ne göre uygulama tarihi 1 Ocak 2023 olarak belirlenmiştir. Konaklama vergisi, dolaylı bir vergi türüdür. Konaklama hizmetlerinin sunulmakta olduğu tesisi fiilen işleten kişiden alınan konaklama hizmet bedeli olarak tanımlanabilir.

Otel, motel, çadır, çadır-araba, tatil köyü, kamping alanları, motokaravan ve bungalov tipi yapılarda gerçekleşen konaklama faaliyetleri, konaklama vergisi kapsamındadır. Konaklama tesislerinde geceleme hizmetiyle birlikte sunulmakta olan diğer hizmetler yani konaklama tesisi bünyesinde sunulan; yeme, içme, eğlence ve aktivite hizmetleri, termal, spor, havuz ve benzer alanların kullanımı gibi hizmetler de konaklama vergisine dahil bulunmaktadır. 

Konaklama Vergisi Mükellefi Kimlerdir?

1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girmiş olan konaklama vergisi, konaklama hizmeti sunan tesisi işleten kişilerden alınır. Ödemesi, tesisin bulunduğu vergi dairesine yapılır. 

• Turizm kompleksleri, eğlence merkezleri, personel eğitim tesisleri, tatil merkezleri ve özel tesisler gibi geceleme hizmeti sunan tesisler, 
• Sağlık tesisleri olarak düzenlenmiş ve konaklama hizmeti sunan tesisleri,
• Çiftlik evi, yayla evi, köy evi, dağ evi, kamping ve konaklama amaçlı mesire yerleri, 
• Lojman olarak tesis edilen birimler hariç olmak kaydıyla özel sektörün tasarrufunda bulunan yerlerde personelin konaklaması için ayrılan misafirhane, dinlenme tesisi, konukevi, kamp alanı gibi tesisler,
• Uygulama otelleri,
• Motel, otel, tatil köyü, apart, pansiyon, termal dinlence tesisleri, dağ evi, kamping, yayla evi gibi tesisler konaklama vergisine tabi tutulur. 

Bunun yanı sıra turizm işletme belgesi ya da iş yeri açma ve işletme belgesi olup olmadığı fark etmeksizin geceleme hizmeti veren tüm tesislerde verilen geceleme hizmetiyle birlikte konaklama tesisinin sunduğu diğer tüm hizmetler vergiye tabi tutulmaktadır. 

Çadır-araba, çadır, motokaravan, çekme karavan, bungalov gibi yapılarda geceleme yapılması halinde konaklama vergisi alınır. Konaklama hizmeti verilen tesislerde sunulan yeme, içme, eğlence aktivitesi, havuz ve termal alanların kullanımı hizmetleri de konaklama vergisine tabi bulunmaktadır.

Kimler Konaklama Vergisinden Muaftır?

Konaklama vergisi 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu ile hayatımıza girmiş olmakla birlikte konaklama vergisi konusunda çeşitli kamu kurumları ve diplomatik istisnaları bulunduğu gerçeği göz ardı edilmemelidir.

Kanun’a göre; öğrenci yurtları, pansiyon ve kamplarında öğrencilere sunulan konaklama hizmetleri istisna tutulmaktadır. Bu kapsamda; öğrencilerin barınması, eğitimi ile öğrencilerin sosyal, sanatsal, kültürel ve sportif faaliyetlerde bulunabildiği öğrenci kamplarında sunulan hizmetler konaklama vergisinden muaftır.

Yabancı ülkelerin diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları ve diplomatik haklara sahip mensuplarıyla uluslararası anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınmış uluslararası kuruluşlarla mensuplarına verilen konaklama hizmetleri de konaklama vergisinden muaftır.

Bunun yanı sıra geceleme hizmeti vermeyen mola noktaları ile tesisler de konaklama vergisine tabi tutulmaz. Bu istisnalar dışında, turizm belgesi ya da iş yeri açma belgesi olup olmadığı fark etmeksizin geceleme hizmeti sunan tüm tesislerde verilmekte olan geceleme hizmetiyle sunulan diğer tüm hizmetler konaklama vergisine tabi bulunmaktadır.

Konaklama Vergisi Nasıl Hesaplanır? Ne Zaman Ödenir?

Konaklama vergisinin oranı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından %2 olarak belirlenmiştir. Konaklama vergisi matrahına KDV dahil bulunmamaktadır. Sunulan konaklama hizmetine ilişkin kur farkı da Gelir İdaresi Başlanlığı’nca düzenlenmiş bulunmaktadır. Bu kapsamda, konaklama bedelinin döviz üzerinden hesaplanmasıyla birlikte, ödemenin gerçekleştiği takdirde geçerli olan TCMB döviz alış kuru üzerinden Türk parasına çevrilir.

İlgili kanunun 34. maddesi kapsamında; her bir vergilendirme dönemine ait olan konaklama vergisinde faaliyette bulunulan takvim yılının birer aylık dönemleri, vergilendirme dönemi olarak uygulanır. Ödemesi ise takip eden ayın 26. gününün akşamına kadar, KDV yönünden bağlı bulunulan vergi dairesine ya da işletmenin yer aldığı ve bağlı olduğu bölgedeki ilgili vergi dairesine gerçekleştirilir.

Konaklama Vergisi e-Fatura ve e-Arşiv Faturasında Nasıl Gösterilir?

Konaklama vergisinin kodu 0059 olarak belirlenmiştir. Konaklama hizmeti dahil olarak satış yapıldığı durumlarda, satış fatura tipi seçilir ve konaklama vergisi eklenerek fatura düzenlenir. Konaklama vergisi üzerinden satış yapıldığında satış faturası seçilir ve ilgili vergi eklenip fatura düzenlenir.

İlgili satış istisna kapsamında yapıldığı takdirde istisna fatura türü düzenlenmelidir. Bunun için istisna fatura tipiyle Konaklama Vergisi İstisna – Muafiyet Sebebi alanından 001 – İstisna Kodu seçilir ve işlem yapılır. 

Bununla birlikte hizmet sunumundan önce, konaklama hizmetinin satış bedeline konaklama vergisi tutarı dahil edilmeden konaklama faturası düzenlenmesi halinde Konaklama Vergisi Fatura Tipi seçilmesi gerekir.

Fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilen konaklama vergisinden herhangi bir ad altında indirim yapılması ve konaklama vergisinin katma değer vergisi matrahına dahil edilmesi söz konusu değildir. Konaklama vergisinin ilk aşamada mükellefi, konaklama hizmeti sunan kişilerdir. Ancak verginin maliyetinin konaklama hizmeti verenler tarafından yansıtılacağı taraf elbette son kullanıcı yani konaklama hizmeti alan yerli ve yabancı turistler olmaktadır.