Prime Esas Kazanç Nedir?

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre tabi tutulması öngörülen ve sigortalılara ödenen ücretler ile ücret dışı ödemelerin brüt toplamıyla sigortalıların kendilerince beyan edilen tutarları gösteren kazanç türü, prime esas kazanç olarak adlandırılır. Prime esas kazanç belirli taban ve tavan değerlerine sahiptir. 

Prime Esas Kazanç Kapsamına Dahil Tutulan Ödemeler Nelerdir?

Prime esas kazanç hesaplaması, çalışanlar açısından son derece önemli bir konudur. Kavramı dahil tutulan ödemeler hakkında yeterli düzeyde bilgi sahibi olmak, hesaplama yapma konusunda büyük bir avantaja dönüşebilir. Prime esas kazanç kavramına dahil tutulan ödemeler şu şekilde sıralanabilir:

 

• İkramiye: İşveren tarafından personel motivasyonunun artırılması amacıyla bayram ya da yılbaşı gibi özel günlerde gerçekleştirilen ek ödemeler olan ikramiyeler prime esas kazanç kapsamında yer alır.
• Prim: İşveren tarafından personel verimliliğinin artırılması ve personelin daha istekli bir şekilde çalışmasının teşvik edilmesi amacıyla yapılan ek ödemeler yani primler, prime esas kazanç kapsamındadır.
• Ücret: Personele yaptığı işin karşılığı kapsamında olmak üzere verilen yıllık, bayram izin ve ek görevlendirme ödemeleri ile aylık ödemeyi kapsayan ücretler de prime esas kazanç kapsamında bulunur.

Bu kapsamda, çalışanların iş performansını artırmak için yapılan ödemeler prime esas kazanca dahil edilmektedir. Prime esas kazanç listesinde bulunan ödemeler sayesinde işten alınan verim daha yüksek hale getirilebilir, hatta çalışma süreci personel açısından zorunluluk hali olmaktan çıkar. 

Prime Esas Kazanç Brüt Ücret midir?

Prime esas kazançtan maaş hesaplama sırasında kullanılan formül, asgari ücret üzerinden değerlendirilmektedir. Diğer yandan prime esas kazanç brüt ücret anlamına gelmemektedir. Prime esas kazanca ikramiye ve prim dahil edilmektedir. Dolayısıyla brüt ücretle prime esas kazanç arasında fark olması doğal bir durum olarak kabul edilir. 

Asgari ücretle çalışan kişiler için prime esas kazanç söz konusu olmaktadır. Asgari ücret altında işçi çalıştırılması söz konusu olmadığı gibi kazancın hesaplanmasına kazanılmış olan ücret için istihkak ödemeleri ya da çeşitli sağlık sigortası ödemeler için ayrılan tutarın brüt tutarı temel alınmalıdır. Bu kapsamda hesaplama için yalnızca o ay içindeki ödemeler değerlendirilmektedir.

Prime Esas Kazanç Alt Sınırı Nedir?

Prime esas kazanç basamak değeri ek gösterge, günlük kazancın alt sınırı asgari ücretin otuzda biri olmak üzere hesaplanmaktadır. Prime esas olan kazanç değerinin en yüksek değeri ise günlük kazancın en düşük değerinin 7.5 katı şeklinde hesaplanmaktadır. Asgari Ücret Tespit Komisyonu verilerinin baz alınması yoluyla en düşük ve en yüksek değerler belirlenir. 2023 yılında Prime Esas Kazanç taban 447,15 TL’dir. 2023 aylık prime esas kazanç alt sınırı 13.414,50 TL olarak hesaplanmaktadır.

 

Prime Esas Kazanç üst sınırı yapılan hesaplamalar ile taban ve tavan kavramlar göz önünde bulundurulduğunda 2023 Prime Esas Kazanç üst sınırı 3.353,63 TL olmaktadır. Prime Esas Kazanç yüksek olduğunda, kişinin emekli olması halinde alacağı emekli aylığı daha yüksek olacaktır.

Prime Esas Kazanç Hesaplama Nasıl Yapılır?

Prime Esas Kazanç hesaplaması sırasında günlük ücretle çalışılan gün sayısının çarpıldığı bir formülden kullanılır. Elde edilen sonuç Prime Esas Kazanç olarak adlandırılır. Günlük bazda en düşük Prime Esas Kazanç 447,15 TL olarak belirlenmiş olup asgari ücretin günlük tutarı olan bu tutar, tüm ay çalışan bir personel için 30 ile çarpılarak aylık prime esas kazanca ulaşılabilmektedir.

Çalışanlara Verilen Prime Esas Kazançlar Nelerdir?

Prime Esas Kazanç listesi günümüzde her çalışanın merak ettiği konulardan biridir. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 77. maddesinin birinci fıkrasında prim, ikramiye ya da ücret gibi istek haklarının ilgili kavrama esas tutulacağı açık bir şekilde belirtilmektedir. Sigorta priminin esas kazanç çeşitlerini şu şekilde listelemek mümkündür:

• Asıl ücretler,
• Ödeme zamanına ve şekline göre ücretler,
• İzin harçlığı, 
• Yıllık izin ücretleri,
• Ücret eklentileri ile diğer ödemeleri
• Sigortalı çalışanların istirahatte olduğu sürede ödenen ücretler,
• İdare ya da kaza mercileri tarafından verilen kararlar doğrultusunda yapılan ödemeler.

Prime Esas Kazanç tutarı belirlendiği esnada sıralanan ödeme şekilleri ile çeşitleri göz önünde bulundurulmaktadır. Bu doğrultuda Prime Esas Kazanç kavramına dahil olan pek çok farklı kazanç ve ödeme türü olduğunu söylemek mümkündür.

Prime Esas Kazanç Net Maaş mıdır?

Prime Esas Kazanç net maaş olarak hesaplanmamaktadır. Prime Esas Kazanç çalışan zamanlarda ödemede bulunan sigorta getirisine ait brüt tutardır. Ek ödemeler ve çalışan ücretlerinin geneline verilen isim olma özelliğine sahiptir. Söz konusu Prime Esas Kazanç kapsamına alınan tutarlar, aylık ücrete ilave olarak yapılmaktadır. Fazla mesai ya da yol parası gibi pek çok farklı ödeme Prime Esas Kazanç ödemesi içerisinde yer almaktadır. Bu kapsamda çalışanın işletmeye katkısı ya da ek işleri ne kadar çok olursa, kazanç tutarı da o kadar artar. 

Sigortalıların birden çok işyerinde çalışması nedeniyle ödenen primler ya da kişinin tabi olduğu sigortalılık hali için belirlenmiş prime esas kazanç üst sınır olduğu takdirde ve üst sınır aşıldığında, kişi adına ödenen fazla tutarı SGK’dan geri isteyebilmektedir.